علل خودکشی در سالمندان

جهان در طول دو دهه آینده شاهد تغییرات عمده در نیازهای بهداشتی مردم خواهد بود. جهت اصلی این تغییرات تبدیل عوامل اصلی مرگ و میر از بیماریهای واگیردار عفونی و سوء تغذیه به بیماریهای غیرواگیردار نظیر افسردگی و بیماریهای قلبی است. طبق برآوردهای انجام گرفته از بررسی سازمان بهداشت جهانی، دانشگاه هاروارد و بانک جهانی، مرگ ناشی از بیماریهای غیرواگیر در جهان با افزایشی بیش از سه برابر از ۲۸ میلیون نفر در سال ۱۹۹۰ به ۷/۹۴ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ خواهد رسید. یافته های این بررسی دلالت بر این داشتند که پنج بیماری افسردگی، الکلیسم، اختلال خلقی دو قطبی، اسکیزوفرنی و اختلالات وسواس در بین ده بیماری اول مسئول بروز ناتوانی در سطح جهانی جای دارند و با توجه به درصد بالای احتمال خودکشی در این بیماران، به خوبی روشن است که تمرکز روی شناسایی و درمان اختلالات روانپزشکی، میتواند نقش بسزایی در کاهش بروز و شیوع این معضل روانی اجتماعی یعنی خودکشی در جهان داشته باشد.

هرچند خودکشی در کشورهای جهان در همه گروه های سنی اتفاق میافتد، لیکن این احتمال در گروه میانسالان و سالمندان در مقایسه با سایر گروههای سنی بیشتر است. از مهمترین عوامل ابتلا به خودکشی در این سنین وجود افسردگی و افکار خودکشی، انزوا و احساس تنهایی، مشکلات اقتصادی و مالی، بیماریهای جسمانی مزمن و ناتوانی جسمانی و شناختی. مطالعات انجام شده در ایران دلالت بر این دارند که بیماریهای جسمانی و ترس از آن، سوگ، احساس طردشدگی، احساس گناه، دردهای مزمن، ناامیدی و درماندگی و خصوصاً از دست دادن همسر از عوامل خطرآفرین اقدام به خودکشی در سالمندان می باشد. خودکشی در افراد میانسال و مسن یکی از علل مراجعه به مراکز درمانی است که در کشورهای درحال توسعه کمتر به آن توجه شده است. مصرف بیش از حد دارو و یا مواد شیمیائی، یکی از روشهای اقدام به خودکشی است که در شهرهای بزرگ و جوامع رو به رشد در حال افزایش است.

براساس بررسی های محدود گزارش شده، آمار خودکشی در کشورهای اسلامی در مقایسه با کشورهای صنعتی فاصله زیادی دارد و در حد کمتری گزارش شده است. علت پایین تر بودن میزان خودکشی در این کشورها را میتوان به این دلیل دانست که در نزد غالب ادیان الهی، و به ویژه دین اسلام این اقدام یک گناه کبیره به شمار می رود.