مجله سلامت

ترش کردن معده

ترش کردن معده اصطلاحی است که برای بسیاری از اختلالات گوارشی استفاده می شود. علائم شایع ترش کردن معده عبارتند از:

• تهوع
• گاز بیش از حد که باعث نفخ و آروغ زدن می شود
• سوزش معده
• استفراغ
• برگشت اسید معده
• سوء هاضمه

خوشبختانه ترش کردن معده معمولا موقتی است و بسیاری از داروهای خانگی موثر وجود دارند که می توانند به سرعت به کاهش درد و ناراحتی ناشی از آن کمک کنند. به عنوان مثال، جوش شیرین با خنثی کردن اسید معده که باعث سوء هاضمه یا رفلاکس معده می شود، کمک می کند تا ناراحتی معده از بین برود. زنجبیل، آلوئه ورا یا آب سیب زمینی برای کمک به کاهش التهاب ناشی از یک زخم یا عفونت معده مفید است.

اگر علائم شما با روش های طبیعی برای از بین بردن ناراحتی معده کم نشد، ممکن است یک بیماری گوارشی مزمن مانند سندرم روده تحریک پذیر، بیماری التهابی روده یا بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) داشته باشید. این ها مسائل گوارشی پیچیده تر هستند و برای درمان بهتر است با پزشک مشورت کنید.

علائم ترش کردن معده

ترش کردن معده به طور معمول ۳ نشانه در دستگاه گوارش فوقانی دارد. شما می توانید همه آن ها را هم زمان با ترش کردن معده تجربه کنید و یا به صورت مجزا هر کدام از آن ها را داشته باشید.

• تهوع: تهوع یکی از علائم شایع ترش کردن معده است. احساس تهوعی که معمولا قبل از استفراغ به سراغتان می آید می تواند با بسیاری از مشکلات گوارش دیگر نیز بروز پیدا کند. تهوع همیشه به استفراغ منتهی نمی شود، اما احساس ناخوشایند در معده است که می تواند به مدت طولانی و مداوم وجود داشته باشد.
• استفراغ: برگرداندن غذا زمانی اتفاق می افتد که عضلات پایانی مری محتویات معده را از آن خارج می کنند و توانایی نگهداری آن ها را در معده ندارند. در این حالت غذاهای هضم نشده به همراه اسید معده به گلو و دهان شما باز می گردند. اصطلاح ترش کردن معده معمولا با این اتفاق به کار برده می شود. این بازگشت غذا باعث می شود در دهان احساس ترش و تلخی داشته باشید.
• نفخ: نفخ معده زمانی رخ می دهد که گاز در روده فوقانی ساخته شده و به شما احساس پر بودن و ورم شکم را می دهد. نفخ بیش از حد می تواند شکم شما را بزرگتر کرده و یکی از دلایل درد شکم باشد. نفخ معده باعث می شود ترش کنید و آروغ بزنید.

ترش کردن معده زمانی رخ می دهد که اسید معده شما به مری (مری یک لوله عضلانی متصل کننده گلو و معده شما به هم می باشد) بازگردد. رایج ترین علامت ترش کردن یا رفلاکس معده، احساس سوزش در قفسه سینه است که به سوزش معده معروف است. علائم دیگر ممکن است شامل طعم غذای ترش یا برگردانده شده در پشت دهان شما باشد.

ترش کردن معده به عنوان رفلاکس معده (مری) شناخته می شود. اگر بیش از دو بار در هفته آن را تجربه کنید، ممکن است به بیماری رفلاکس معده (مری) مبتلا باشید. علائم رفلاکس معده علاوه بر سوزش معده مکرر، مشکل در بلع، سرفه یا خس خس سینه و درد قفسه سینه است.

بیشتر افراد گاه به گاه دچار رفلاکس اسید معده و دل درد می شوند اما رفلاکس معده یک بیماری جدی تر است که حدود 20 درصد آمریکایی ها را درگیر کرده است. نتایج مطالعات منتشر شده در این زمینه در مجله Digestive Diseases and Sciences نشان می دهد که میزان ابتلا به بیماری رفلاکس یا ترش کردن معده در حال افزایش است.

از این رو بهتر است درباره اقداماتی که می توانید برای جلوگیری از رفلاکس اسید و سوزش معده انجام دهید، اطلاعات کسب نمایید. تغییر سبک زندگی، دارو یا جراحی ممکن است به شما کمک کند تا تسکین پیدا کنید.

عوامل موثر در ایجاد رفلاکس اسید و سوزش سر دل (معده)

هرکسی می تواند رفلاکس اسید و سوزش سر دل را به صورت گاه به گاه تجربه کند. به عنوان مثال، ممکن است این علائم را پس از غذا خوردن با سرعت زیاد تجربه کنید. همچنین ممکن است بعد از مصرف غذاهای پرادویه یا غذاهای پرچرب متوجه بروز علائم رفلاکس معده شوید.

افراد زیر بیشتر از سایرین احتمال دارد که به رفلاکس یا ترش کردن معده دچار شوند:

• افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی هستند
• مادران باردار
• افرادی که دیابت دارند
• افراد سیگاری

وجود برخی اختلالات در غذا خوردن، مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی، نیز ممکن است در برخی موارد در سوزش سر دل نقش داشته باشد. Jacqueline L. Wolf, M.D.، استادیار پزشکی دانشکده پزشکی هاروارد می گوید: “افرادی که دچار استفراغ شده و یا در گذشته این مشکل را تجربه کرده باشند بیشتر به مسئله رفلاکس معده دچار می شوند”.

تغییر سبک زندگی برای جلوگیری از ترش کردن معده

معمولاً با اتخاذ چند تغییر در شیوه زندگی می توان از موارد گاه به گاه یا خفیف رفلاکس اسید معده جلوگیری کرد. به عنوان مثال:

• تا سه ساعت بعد از خوردن غذا از خوابیدن خودداری کنید. برخی افراد پس از صرف وعده ناهار عادت به خواب کوتاه مدت یا به اصطلاح چرت بعد از ظهر دارند، دقت داشته باشید که در صورت مشاهده علائم ترش کردن معده باید از این کار خودداری کنید. همچنین فاصله زمانی حدود 3 ساعت بین وعده شام و خواب علاوه بر کاهش و از بین بردن علایم رفلاکس معده مزایای سلامتی فراوانی چون داشتن وزن ایده آل، خواب خوب و … را دارد.
• در طول روز وعده های غذایی کم حجم تری را به طور مکرر بخورید، یعنی به جای مصرف سه وعده غذایی پر حجم، پنج وعده غذایی با حجم کمتر مصرف کنید. این موضوع باعث می شود که معده شما از کشش غذا و اسید به سمت بالا (مری) جلوگیری کند و کمتر دچار رفلاکس اسید معده شوید.
• لباس های گشاد بپوشید تا از وارد آمدن فشار روی شکم خود جلوگیری کنید.
• اضافه وزن خود را از بین ببرید. اضافه وزن باعث فشار بیشتر بر روی معده و از این رو هدایت مواد غذایی و اسید معده به سمت مری می شود، با کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده آل خود در عین بهره مندی از مزایای فراوان سلامتی و زیبایی، می توانید از رفلاکس معده نیز جلوگیری کنید.

• سیگار کشیدن را ترک کنید. شما قبلا می دانستید که با ترک سیگار می توانید از ابتلا به بیماری هایی چون سرطان و ناراحتی های قلبی خودداری کنید، جالب است بدانید که با این کار از سوزش سر دل یا ترش کردن معده نیز جلوگیری می کنید، چرا که سیگار کشیدن علایم این نوع ناراحتی معده را تحریک می کند.
• با قرار دادن بلوک های چوبی در زیر پایه های تخت، سر تخت خود را شش تا هشت اینچ بالا ببرید. استفاده از بالابرهای تخت خواب گزینه دیگری برای انجام این کار است. در صورتی که به هنگام خواب، ارتفاع سر کمتر از ارتفاع بدن شما باشد، نیروی جاذبه محتویات معده یعنی مواد غذایی و اسید معده را به سمت مری شما کشانده و به ایجاد رفلاکس معده کمک خواهد کرد.

همچنین چندین نوع غذا می توانند باعث رفلاکس اسید و سوزش معده شوند. به احساس خود پس از خوردن غذاهای مختلف بسیار توجه کنید. برای این کار حتی می توانید در یک دفترچه یادداشت کوچک لیست غذاهایی را که پس از خوردن آنها دچار رفلاکس معده می شوید را یادداشت کنید تا در آینده مجددا با خوردن آنها دچار مشکل نشوید. عوامل آغازگر ترش کردن معده شما ممکن است شامل مصرف موارد زیر باشد:

• غذاهای چرب یا سرخ شده
• الکل
• قهوه
• نوشیدنی های گازدار، مانند نوشابه
• شکلات
• سیر
• انواع پیاز
• میوه های خانواده مرکبات
• انواع نعناع به خصوص نعناع تند
• سس گوجه فرنگی

اگر پس از خوردن برخی غذاها دچار رفلاکس اسید معده یا ترش کردن معده شدید، اقدامات لازم را برای جلوگیری از مصرف آنها انجام دهید.

داروهای موثر برای درمان مشکل ترش کردن معده

بسیاری از افراد می توانند علائم رفلاکس معده یا سوزش سر دل خود را با تغییر سبک زندگی برطرف کنند. ممکن است افراد دیگر برای جلوگیری یا درمان رفلاکس اسید و سوزش معده به داروهایی نیاز داشته باشند. پزشک شما ممکن است داروهای بدون نسخه یا نسخه ای مانند موارد زیر را برای کاهش و از بین بردن علایم ترش کردن معده توصیه کند:

• آنتی اسیدها، مانند کربنات کلسیم (Tums)
• مسدود کننده های گیرنده H2، مانند فاموتیدین (Pepcid AC) یا سایمتیدین (Tagamet HB)
• محافظ های مخاطی، مانند سوکرالفات (کارافات)
• مهارکننده های پمپ پروتون، مانند رابپرازول (Aciphex)، دکسلان سوپرازول (دگزیلانت) و ایزومپرازول (نکسیوم)

نکته ای در مورد بازدارنده های پمپ پروتون

مهار کننده های پمپ پروتون موثرترین روش های درمانی رفلاکس اسید مزمن هستند. آنها معمولاً بسیار ایمن بوده و تولید اسیدهای معده در بدن شما را کاهش می دهند. برخلاف برخی از داروهای دیگر، شما فقط باید یک بار در روز این نوع داروها را مصرف کنید تا از بروز علائم ترش کردن معده جلوگیری نمایید.

همچنین استفاده از مهار کننده های پمپ پروتون به صورت طولانی مدت اثرات منفی دارد. با گذشت زمان، آنها می توانند ویتامین B12 را در بدن شما تخلیه کنند. از آنجا که اسید معده یکی از سیستم های دفاعی بدن در برابر عفونت است، مهار کننده های پمپ پروتون همچنین می توانند خطر ابتلا به عفونت و شکستگی استخوان را افزایش دهند. به طور ویژه، مهار کننده های پمپ پروتون می توانند خطر شکستگی مفصل ران، ستون فقرات و مچ دست شما را افزایش دهند. همچنین این نوع داروها گران قیمت هستند و اغلب ماهانه بیش از 100 دلار بایستی برای تهیه آنها هزینه کنید.

عمل جراحی برای درمان مشکل ترش کردن معده

جراحی فقط در موارد نادر رفلاکس اسید و سوزش معده ضروری است. رایج ترین جراحی که برای درمان ترش کردن معده استفاده می شود روشی است که با عنوان فوندوپلیکاسیون نیسن (Nissen fundoplication) شناخته می شود. در این روش، پزشک جراح بخشی از معده شما را بلند کرده و آن را در اطراف محل اتصال معده و مری شما محکم می کند، این کار به افزایش فشار در اسفنکتر تحتانی مری (LES) کمک می نماید.

این عمل جراحی با لاپاراسکوپ انجام می شود که بعد از انجام آن باید یک تا سه روز در بیمارستان بمانید. عوارض ناشی از جراحی در این نوع عمل نادر است و نتایج آن بسیار موثر می باشد. با این حال، جراحی ممکن است منجر به افزایش نفخ و نفخ شکم یا مشکل در بلع شود.

سخن پایانی

اگر به طور منظم دچار رفلاکس اسید یا ترش کردن معده می شوید، این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک ممکن است برای جلوگیری از علائم رفلاکس معده شما تغییر سبک زندگی را توصیه کنند. به عنوان مثال، او ممکن است به شما توصیه کنند که وعده های غذایی کمتری بخورید، بعد از غذا خوردن چند دقیقه به حالت ایستاده باقی بمانید یا غذاهای خاصی را از رژیم غذایی خود بکار ببرید. همچنین ممکن است شما را به کاهش وزن یا ترک سیگار ترغیب کند.

اگر تغییر در سبک زندگی علائم ترش کردن معده شما را تسکین ندهد، پزشک ممکن است داروهای بدون نسخه یا نسخه ای که در بالا به طور مفصل به آنها اشاره شد را به شما توصیه کند. در موارد نادر، ممکن است برای درمان این مشکل نیاز به جراحی داشته باشید که نیازی به نگرانی در مورد عوارض این نوع جراحی وجود ندارد چرا که بروز عوارض ناشی از جراحی در آن نادر است.

با فرا رسیدن ماه رمضان همیشه این سوال مطرح است که نحوه ی صحیح مصرف دارو در ماه مبارک رمضان در روزه داران به چه صورت باشد؟

نکته اصلی که باید به آن اشاره کرد این است که بارداری،شیردهی و برخی از بیماری ها مانند دیابت، فشارخون، روده تحریک پذیر، یبوست، زخم های گوارشی(معده و دوازدهه)، اختلالات کلیوی،بیماری های اعصاب و وران و آسم همگی از شرایط جسمی هستند که فرد ملزم می باشد پیش از اقدام به روزه داری، با پزشک معالج خود در خصوص اقدام به روزه داری و همچنین نحوه مصرف دارو ها، مشورت نماید.

بیماران نباید بدون مشورت با پزشک معالج خود، اقدام به قطع دارو یا تغییر در دوز یا زمان مصرفی دارو نمایند. رعایت نکردن این اصول می تواند منجر به عدم کارآیی دارو، عدم دستیابی به اثرات درمانی، بروز اثرات جانبی وتشدید بیماری شود.چنانچه فردی به رغم ابتلا به بیماری، پس از مشورت با پزشک معالج خود، مجاز به روزه گرفتن باشد، باید به نکات زیر توجه نماید.

بیماران مبتلا به صرع و بیماری انسدادی ریوی در معرض تغییر دوز دارو در ایام روزه داری می باشند؛ بیماران مبتلا به صرع که با قطع مصرف دارو دچار بازگشت حملات تشنج می شوند باید حتما از مشاوره دقیق پزشکی بهره برند. بیماران مبتلا به آسم که با قطع داروهای استنشاقی و افشانه های تنفسی دچار حملات آسمی می شوند نیز باید مشاوره پزشکی مناسب را دریافت کنند.

مطالعات به عمل آمده روی داروهای ضد فشارخون و ضدانعقاد خون نشان می دهد که روزه داری تاثیر خاصی بر اثربخشی این داروها ندارد. البته گاهی اوقات لازم است در مورد داروهای ادرارآور، برای جلوگیری از از دست رفتن آب بدن، پزشک اقدام به کاهش دوز این داروها در بیماران روزه دار بنماید. به هر حال قبل از اقدام به روزه داری حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

برخی داروهای ضد التهاب این قابلیت را دارند که دوبار در روز مصرف شوند. مصرف اینگونه داروها را می توان با مشورت پزشک به زمان افطار یا سحر موکول نمود.

در فرد روزه دار، پزشک معالج، جهت درمان عفونت می تواند اقدام به تجویز آنتی بیوتیک هایی نماید که به جای چند بار در روز، یک یا دو بار مصرف شوند.

برخی از داروها به شکل آهسته رهش در بازار دارویی موجود می باشند. درمورد این داروها به جای مصرف سه یا چهار بار در روز، پزشک می تواند داروی آهسته رهش را که یک بار در روز تجویز می شود، توصیه نماید.

بیماران دیابتی که مجاز به گرفتن روزه می باشند،باید به این نکته توجه کنند که تغییر خودسرانه دوز و رژیم غذایی می تواند خطرناک باشد. این بیماران،بخصوص بیمارانی که انسولین مصرف می نمایند، قبل از اقدام به روزه داری باید با پزشک معالج خود مشورت نمایند. در بیماران دیابتی، تنظیم وکنترل مرتب قند خون بسیار مهم می باشد.

چنانچه مبتلا به بیماری خاصی هستید، در این خصوص که آیا روزه داری برای شما بدون اشکال است یا خیر و همچنین در صورت بی خطری، در مورد نحوه مصرف دارو ورژیم غذایی مناسب در ماه مبارک رمضان، با پزشک مشورت نمایید.

قطع ناگهانی برخی داروها به واسطه روزه داری بسیار خطرناک است. درباره قطع داروهای خود ونحوه استفاده آنها در ماه مبارک رمضان با پزشک خود مشورت نمایید.

بیماران دیابتی باید پیش از ماه مبارک رمضان تحت بررسی پزشکی قرار بگیرند.بیماران باید از نظر سطح قندخون، چربی خون، انعقاد خون و بررسی های کلی وضعیت بیوشیمی خون پایش گردند و بر این اساس رژیم غذایی ودارویی مختص هر بیمار قبل از ماه رمضان تعیین گردد. هم بیماران و هم خانواده افراد مبتلا به دیابت باید در مورد خطرات احتمالی تهدیدکننده فرد بیمار در ایام روزه داری مورد مشاوره قرار گیرند. هم چنین در مورد علائم افزایش و کاهش قند خون، تنظیم وعده های غذایی، فعالیت بدنی و مصرف داروها در ماه مبارک رمضان آموزش های لازم را دریافت کنند. علاوه بر این، روش درمان و اقدامات لازم در صورت بروز مشکل باید به همراه بیمار آموزش داده شود.

در این مقاله قبل از پرداختن به موضوع فشار خون بالا در سالمندان، توصیه هایی برای افراد مسن داریم که به نوعی به مبحث این مطلب نیز مرتبط است.

بیماری های قلبی شایع ترین مشکل سلامتی در بیماران مسن است؛ با این حال، نکاتی برای مصون ماندن از این بیماری ها وجود دارد:

1. فشار خون خود را اندازه بگیرید.
2. هر روز فعال باشید. اجازه ندهید پیری مانع از فعالیت شما شود.
3. در ارتباطات آزاد باشید و با افراد دیگر ارتباط برقرار کنید.
4. داروهای خود را در هر معاینه پزشکی به همراه داشته و از کاربرد آنها از پزشک سوال کنید.
5. توجه داشته باشید که پس از بدتر شدن بیماری قلبی یا سکته مغزی، فیزیوتراپی یا توانبخشی قلبی باعث افزایش تحرک می شود.
6. اگر افسرده یا تنها هستید و یا در انجام کارهای روزمره خود مشکلی دارید، از درخواست کمک دریغ نکنید.
7. اهداف مراقبت خود را تعیین کنید و آنها را با عزیزان خود به اشتراک بگذارید.

فشار خون بالا چیست؟

اگر فشار خون مورد نیاز برای گردش خون بیشتر از حد طبیعی باشد، فشار خون یا فشار خون بالا نامیده می شود. فشار خون سیستولیک که هنگام انقباض قلب اتفاق می افتد، اولین مقدار اندازه گیری شده، که در بین مردم به عنوان “حد بالای فشار خون ” نیز شناخته می شود، 140 میلی متر جیوه و بالاتر است؛ دومین مقدار در هنگام دیاستول هنگامی که قلب آرام است اندازه گیری می شود و 90 میلی متر جیوه و بالاتر است، که به عنوان “حد پایین فشار خون ” شناخته می شود. در حالی که مقادیر طبیعی فشار خون برای سیستولیک باید حداکثر 130 میلی متر جیوه و برای دیاستولیک حداکثر 85 میلی متر جیوه باشد، این مقادیر، مقادیر فشار خون طبیعی هستند. مقادیر نرمال مرزی (نرمال بالا) 130-139 میلی متر جیوه برای فشار خون سیستولیک و 85-89 میلی متر جیوه برای فشار خون دیاستولیک است.

فشار خون بالا باعث آسیب به عروق ارگانهای مهم دیگری غیر از قلب مانند مغز، کلیه و چشم ها می شود که منجر به بیماری قلبی، فلج، تنگی عروق، کوری و نارسایی کلیه می شود. از جمله شایع ترین علایم بیماران دارای فشار خون می توان به سرگیجه، سردرد، درد قلب، وزوز گوش، تنگی نفس، تاری دید، خون دماغ، ضربان قلب نامنظم اشاره کرد. با این حال، ممکن است این مشکل در اکثر افراد علائمی نداشته باشد.

در اکثر قریب به اتفاق موارد فشار خون بالا نمی توان علت آن را تعیین کرد. عوامل مختلفی از قبیل دیابت، چاقی، استعمال دخانیات، الکل، استرس، استفاده بیش از حد از نمک، فعالیت بدنی ناکافی، عادات غذایی ناسالم و پیری می تواند منجر به آن شود.

نباید فراموش کرد که داروها و فرآورده های گیاهی مورد استفاده فرد نیز می توانند باعث فشار خون بالا شوند.

طبقه­ بندی فشارخون در بالغین ۱۸ سال و بالاتر

در هر بار اندازه گیری فشارخون دو عدد به دست می­آید؛ عدد بزرگتر به عنوان فشارخون سیستولیک وعدد کوچکتر به عنوان فشارخون دیاستولیک خوانده می­شود.

فشارخون طبیعی: فشارخون سیستولیک کمتر از۱۲ (یا۱۲۰میلی متر جیوه) و فشارخون دیاستولیک کمتر از۸(یا ۸۰میلی متر جیوه)؛ که این افراد نیاز به درمان ندارند.

فشارخون بالای اولیه: فشار خون سیستولیک۱۳۹-۱۲۰ میلی متر جیوه و فشارخون دیاستولیک ۸۹-۸۰ میلی متر جیوه؛ توصیه به تغییر سبک زندگی.

فشار خون بالا مرحله: یک فشارخون سیستول۱۵۹-۱۴۰میلی متر جیوه و فشارخون دیاستولیک ۹۹-۹۰میلی متر جیوه؛ بیمار با این فشار خون باید به پزشک مراجعه کند تا داروی مناسب تجویز شود و هم چنین باید تغییراتی در سبک زندگی بیمار ایجاد شود.

فشار خون بالا مرحله دو: فشارخون سیستولیک بیمار بیشتر از ۱۶۰میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولیک بیشتر از ۱۰۰میلی متر جیوه؛ مراجعه به پزشک و مصرف دارو و تغییر در سبک زندگی

در صورتی که فشارخون سیستولیک بیمار بالای ۱۸۰میلی متر جیوه و یا فشارخون دیاستولیک بیمار بالای۱۱۰میلی متر جیوه باشد،بیمار باید به صورت اورژانسی به نزدیکترین مرکز درمانی یا بیمارستان رسانده شود.

چگونه می توانیم با مشکل فشار خون بالا کنار بیاییم؟

• میزان نمک مصرفی خود را به کمتر از 5 گرم در روز کاهش دهید.
• به کنترل وزن خود اهمیت دهید.
• مصرف سبزیجات و میوه ها را افزایش دهید.
• از غذاهایی که حاوی چربی های اشباع و ترانس هستند خودداری کنید.
• از استعمال دخانیات دوری کنید.
• مصرف الکل را کاهش دهید (مردان نباید بیشتر از دو لیوان در روز و زنان نباید بیشتر از یک لیوان در روز الکل مصرف کنند).
• از نظر جسمی فعال باشید و هر روز تحرک داشته باشید.
• استرس خود را کاهش دهید.
• فشار خون خود را مرتباً اندازه گیری کنید.
• به طور مرتب از داروهای خود استفاده کنید.

فشار خون بالا در هر سنی دیده می شود. بسیاری از افراد از ابتلا به بیماری فشار خون بالا بی اطلاع هستند. از هر 5 زن و هر 4 مرد یک نفر از بیماری فشار خون بالا رنج می برد.

علائم فشار خون بالا در سالمندان

معمولا بیماران مبتلا به افزایش فشارخون در مراحل اولیه بدون علامت هستند.وجود علائم و نشانه ها مانند خستگی زودرس، تپش قلب و درد در قفسه سینه نمایانگر آسیب به ارگان هدف می باشد.

چه چیزی منجر به فشار خون بالا در سالمندان میشود؟

فشار خون با افزایش سن به طور طبیعی افزایش می­یابد. در بسیاری از سالمندان مبتلا به فشار خون بالا، علت خاصی مشخص نشده است. به این فشار خون ذاتی یا اولیه گفته می­شود. تحقیقات زیادی برای یافتن دلایل ابتلا به فشار خون بالا در حال انجام است.

در برخی از افراد ، فشار خون بالا نتیجه یک مشکل سلامتی یا دارو است. وقتی علت فشار خون شناخته شده باشد، فشار خون ثانویه نامیده می­شود.

عوارض فشار خون بالا در سالمندان

فشار خون بالا باعث می شود قلب بیشتر کار کند. بنابراین ، شریان ها ضربان پیدا کرده د و احتمال سکته مغزی، حمله قلبی و مشکلات کلیوی افزایش می یابد. هنگامی که فشار خون بالا تشخیص داده نشده و درمان نشود، می تواند باعث موارد زیر شود:

• بزرگ شدن قلب (که ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود).
• برآمدگی­های کوچک در رگ های خونی (آنوریسم). محل­های مشترک آنوریسم­ها، شریان اصلی قلب (آئورت) ، شریان های مغز ، پاها، روده­ها و شریان­های منتهی به طحال است.
• باریک شدن رگ­های خونی در کلیه­ها ، که ممکن است باعث نارسایی کلیه شود.
• سخت شدن شریان ها ، به ویژه در قلب، مغز، کلیه­ها و پاها، که می تواند منجر به حمله قلبی ، سکته مغزی ، نارسایی کلیه یا قطع عضو بخشی از پا شود.
• ترکیدن یا خون­ریزی رگ­های خونی در چشم­ها، که ممکن است باعث ایجاد تغییر در بینایی و منجر به کوری شود.

تصورات غلط در مورد بیماری فشار خون بالا

ما سابقه فشار خون بالا در خانواده نداریم، به همین دلیل من نیز به آن دچار نخواهم شد.

داشتن فشار خون بالا در بستگان درجه یک ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهد؛ با این حال، اگر شما سبک زندگی سالمی نداشته باشید، ممکن است به این بیماری مبتلا شوید حتی اگر در خانواده خود این مشکل را نداشته باشید. عوامل خطر “قابل کنترل” برای ایجاد فشار خون بالا:

• سیگار کشیدن
• دیابت
• اضافه وزن (چاقی)
• سطح کلسترول بالا
• رژیم غذایی ناسالم (رژیم غذایی غنی از سدیم، کمبود پتاسیم، مصرف زیاد الکل)
• عدم فعالیت بدنی
• داشتن سابقه خانوادگی فشار خون
• افزایش سن
• جنس مرد
• نارسایی مزمن کلیه
• وضعیت اقتصادی- اجتماعی و وجود استرس روانی- اجتماعی

من برای فشار خون بالا دارو مصرف می کنم، بنابراین نیازی به کاهش نمک در تغذیه خود ندارم.

مصرف بیش از 5 گرم نمک در روز، یعنی حدود 1 قاشق چای خوری به هیچ وجه توصیه نمی شود. مصرف زیاد نمک فشار خون را افزایش می دهد و یا کنترل آن با دارو را دشوار می کند. به طور کلی، بیشترین میزان مصرف نمک در طول مدت مصرف غذا در سفره اضافه می شود. توجه داشته باشید که جدا از رب گوجه فرنگی و سس مورد استفاده در هنگام پخت، ما نمک زیادی را از طریق وعده های غذایی آماده (مانند سوپ) و نان نیز دریافت می کنیم. به عبارتی ما 30٪ نمکی را که در روز نیاز داریم از نانی مصرف می کنیم، دریافت می نماییم. هنگام استفاده از غذاهای آماده، توضیحات روی برچسب های تغذیه ای باید خوانده شود و به مقدار مذکور سدیم یا Na توجه شود. آب معدنی نیز از جمله مواردی است که باید از مصرف آنها خودداری شود.

من از سنگ نمک استفاده می کنم، بنابراین نیازی به محدودیت مصرف ندارم.

اگرچه در سنگ نمک، میزان سدیم کمی کمتر از نمک تصفیه شده است، اما به طور مشابه استفاده بیش از حد از آن باعث افزایش فشار خون می شود. بنابراین، مصرف زیاد هر نوع نمکی برای داشتن سبک زندگی سالم توصیه نمی شود. مصرف نمک روزانه نباید بیش از 5 گرم باشد. هنگام محاسبه مقدار نمک در یک محصول، مقدار سدیم در 2.5 ضرب می شود. به عبارت دیگر، اگر محصولی حاوی 100 میلی گرم سدیم باشد، این نشان می دهد که حاوی 250 میلی گرم نمک است.

هیچ علایمی از فشار خون بالا را ندارم، به همین دلیل فشار خونم اندازه گیری نشده است.

در 22٪ افراد جامعه فشار خون بالا وجود دارد. در حالی که این میزان در محدوده سنی 45-54 سال 40٪ است و در محدوده سنی 55-64 سال تقریباً به 50٪ افزایش می یابد. به همین دلیل، فشار خون باید حداقل سالی یک بار در هر گروه سنی جامعه اندازه گیری شود.

فشار خون بالا می تواند سالها بدون هیچ علائمی در سکوت و موذی پیشرفت کند. به همین دلیل، آن را “قاتل خاموش” می نامند. این مشکل می تواند باعث خونریزی مغزی، سکته مغزی، از دست دادن بینایی، نارسایی قلبی و حمله قلبی، نارسایی کلیه و باریک شدن و بزرگ شدن همه عروق (آنوریسم) شود.

فشار خون بالا در من تشخیص داده شد و داروهایی برای آن تجویز شد؛ حال که فشار خونم افتاد، می توانم دارو را قطع کنم.

درمان فشار خون مادام العمر است. با داروهایی که در درمان استفاده می شود، فشار خون به حد طبیعی کاهش می یابد، اما اگر درمان قطع شود، به مقادیر قبلی خود برمی گردد. به همین دلیل، درمان نباید قطع شود و شما باید طبق دستور پزشک به استفاده از داروها ادامه دهید. از پزشک خود در مورد زمان مصرف دارو و نحوه استفاده از داروهای فشار خون را بپرسید. شما باید حداقل سالی یکبار به پزشک خود مراجعه کنید.

من برای کنترل فشار خون بالا دارو می خورم. آیا این یک اعتیاد است؟

داروهای مورد استفاده برای کنترل فشار خون اعتیاد آور نیستند. با افزایش سن، که یکی از عوامل خطر فشار خون است، کشش در عروق کاهش می یابد و تعداد و دوز داروهای مصرفی ناکافی می شود. در این حالت یا باید داروی جدیدی اضافه شود و یا دوز داروی مصرفی افزایش یابد. با پزشک خود در مورد عوارض جانبی احتمالی دارو صحبت کنید.

خویشاوند من برای فشار خون بالا دارو مصرف می کند. آیا من هم می توانم از همان داروها استفاده کنم؟

چنین رفتاری صحیح نیست. از آنجا که اثرات و عوارض جانبی هر دارو متفاوت است، داروی مناسب برای شخص دیگری ممکن است عواقب مهلکی برای شما به همراه داشته باشد.

برای من مشکل است که جهت اندازه گیری فشار خون به بیمارستان یا پزشک خانواده مراجعه کنم، بنابراین آن را پیگیری نمی کنم.

در حالی که تحت درمان و استفاده از دارو برای کنترل فشار خون خود هستید، باید سطح فشار خون شما مرتب کنترل شود. نوشتن مقادیر بدست آمده در یک نوت بوک و ارائه آن به پزشک در مراجعات بعدی می تواند برای کنترل شرایط و تجویز داروی مناسب کمک کند.

همچنین می توانید با رعایت برخی نکات فشار خون خود را در خانه اندازه بگیرید. فشار خون خود را هر روز در یک زمان مشخص اندازه بگیرید، به عنوان مثال هر روز صبح و عصر با معده خالی و بدون مصرف داروهایتان. قبل از اندازه گیری حداقل 5 دقیقه استراحت کنید. در نیم ساعت گذشته سیگار نکشید و غذاهای حاوی کافئین (مانند چای، قهوه و نوشابه) ننوشید. حداقل دو ساعت بعد از غذا اندازه گیری کنید. قبل از اندازه گیری مثانه و روده خود را خالی کنید.

رماتیسم، بیماری شایع در سالمندان

روماتیسم مفصلی یک بیماری است که موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن می‌شود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در درازمدت می‌تواند موجب تخریب مفصل شود. از هر صد نفر، یک نفر در طول عمرش به نوعی به این بیماری مبتلا می‌شود. روماتیسم مفصلی می‌تواند زمینه خانوادگی داشته باشد و در هر سنی بروز کند ولی معمولا در سنین بین 60-40 سالگی دیده می‌شود. روماتیسم مفصلی در زنان سه برابر شایع‌تر از مردان است.

علائم روماتیسم مفصلی

مهم‌ترین علائم روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، درد و خشکی صبحگاهی مفاصل بدن به خصوص دست همراه با احساس ضعف و خستگی است که به ‌صورت تدریج در عرض چند هفته تا چند ماه ایجاد شده و شدت می‌یابند.

علائم روماتیسم مفصلی به سه دسته تقسیم می‌شوند. علائم عمومی، علائم مفصلی و علائم غیرمفصلی

علائم عمومی: در 70 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با علائم عمومی مانند ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم عضلات و احساس خستگی است. بیمار ممکن است ماه‌ها قبل از اینکه دچار درد و تورم مفصل شود، این علائم را داشته باشد.

علائم مفصلی: در 30 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با بروز علائم مفصلی است که عبارتند از:

1.  درد مفصل که با حرکت آن یا فشار بر آن بیشتر می‌شود.
2. تورم مفصل: در مواردی که مفاصل اندام تحتانی درگیر می‌شوند.
3. بیمار در حین راه رفتن دچار لنگش می‌شود.
4. احساس خشکی مفصل که در صبح بیشتر است و بعد از گذشت چند ساعت بهتر می‌شود.
5. قرینه بودن مفاصل درگیر.

علائم غیرمفصلی: این علائم در 40 درصد از بیماران وجود دارد و بیشتر در بیمارانی دیده می‌شود که فاکتور روماتوئید در آزمایش خون آنها بالاست. مهم‌ترین این علائم عبارتند از: برجستگی‌های بدون درد زیر پوست که به آنها ندول‌های روماتیسمی می‌گویند و در یک چهارم بیماران وجود دارد. این برجستگی‌ها بیشتر در اطراف مفاصل و نقاطی که در حال فشارند، دیده می‌شوند، مانند پشت ساعد و آرنج و پشت سر. این برجستگی‌ها گاهی اوقات آسیب دیده و عفونی می‌شوند، درگیر شدن بافت ریه و پرده‌های اطراف آن که می‌تواند موجب تنگی‌نفس شود، درگیر شدن عروق خونی در هر جایی از بدن که بیشتر در عروق پوست و دستگاه عصبی است ولی می‌تواند در عروق خونی روده، طحال، لوزالمعده، ریه، کبد، گره‌های لنفاوی و کبد هم باشد. درگیری عروق در هرکدام از این اعضاء می‌تواند علائم مخصوص به آن عضو را ایجاد کند، درگیر شدن و آسیب چشم در یک درصد از بیماران ایجاد می‌شود. سفیدی چشم ملتهب و قرمز شده و چشم خشک می‌شود، التهاب در اطراف تاندون‌ها، کم‌خونی وتب از علائم آن هستند.

درمان روماتیسم مفصلی

• طب سوزنی

این روش سنتی طب چینی از سوزن‌های فوق‌العاده ریز برای تحریک مسیرهای انرژی که “مریدین” نام دارند، استفاده می‌کند تا عدم تعادل انرژی یا “چی” را در بدن اصلاح کند.

تحقیقات زیادی در زمینه ی تاثیر طب سوزنی روی روماتیسم مفصلی (آرتریت رواتوئید) صورت نگرفته‌است اما مطالعات نشان می‌دهند که طب سوزنی در کاهش میزان درد، به ویژه درد کمر کمک می‌کند. این روش درمانی می‌تواند به بهبود علائم آرتروز نیز کمک کند.

• روغن ماهی

مطالعات متعدد نشان داده‌اند که مکمل‌های روغن ماهی می‌توانند به کاهش سفتی مفاصل ناشی از روماتیسم مفصلی کمک کنند. امگا ۳ باعث کاهش التهاب می‌شود و از شما در برابر بیماری‌های قلبی محافظت می‌‌کند. این مکمل برای افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی که بیش از سایرین در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند، مفید است. به نظر می‌رسد که روغن ماهی خطری ندارد، البته در صورتی که به درستی مصرف شود. بیش از ۳ گرم در روز روغن ماهی مصرف نکنید زیرا خطر خونریزی را افزایش می‌دهد.

• رژیم غذایی‌تان را تغییر بدهید

سعی کنید یک طرح تغذیه‌ای ضد التهابی را پیش بگیرید و به فکر استفاده از رژیم خود ایمن و/یا رژیم کم اگزالات نیز باشید.

• آزمایش حساسیت به غذا را انجام بدهید

شما می‌توانید یک تست بیوبازخوردی انجام بدهید تا تعیین کنید چه خوراکی‌هایی در سیستم بدن شما استرس ایجاد می‌کنند و یک رژیم حذفی برای آزمایش این که نسبت به حذف کردن یک سری خوراکی خاص در طول یک دوره‌ی زمانی چه واکنشی نشان می‌دهید دنبال کنید.

• اوضاع خوابتان را بهتر کنید

خواب با کیفیت ۸-۹ ساعته در هر شب کلید درمان و بهبود عملکرد مغز است.

• خوراکی‌های سرشار از منیزیم و ویتامین ب را در برنامه‌ی خود بگنجانید

منیزیم به بهبود الگوهای سیگنال دهنده‌ی قند خون کمک می‌کند و از مغز در برابر موانع احتمالی بر سر جریان خون ورودی محافظت می‌کند. بهترین خوراکی‌های سرشار از منیزیم شامل سبزیجات برگ‌دار سبز تیره، لبنیات حیواناتی که از علف تازه تغذیه کرده‌اند، کاکائوی خام و تخمه‌ی کدو هستند.

افراد سالمندی که از سلامت برخوردارند می توانند روزه بگیرند، اما سالمندانی که کم وزن هستند و یا از بیماری رنج می­برند توصیه می شود، که از گرفتن روزه اجتناب کنند. سالمندانی که ضعیف و بسیار سالخورده هستند ممکن است به سرعت در معرض ابتلا به هیپرگلیسیمی، هیپوگلیسیمی، و اختلالات متابولیسمی جسمانی قرار بگیرند.

با چه مشکلاتی ممکن است مواجه شویم؟

کم آبی یکی از جدی ترین مشکلات سالمندان است که به علت عدم احساس تشنگی و در نتیجه کم نوشی به وجود می آید. افراد سالمند باید آب و مایعات فراوان و در فواصل مکرر پس از شکستن روزه بنوشند. محتوی وعده سحری باید مواد مغذی مختلف، ترجیحا کم کالری، قابل هضم و کم چرب باشد. چربی بیش از حد مانع هضم می­ باشد و به علاوه باعث ایجاد عوارض زیادی در کبد و رگ­های خونی می شود.

انواع رژیم غذایی برای سالمندان روزه دار

خوردن غذای پخته به علت  هضم سریع و راحت خوردن توصیه می­شود. سالاد و سبزی ها به تامین ویتامین ها، مواد معدنی، و نمک مورد نیاز بدن و همچنین فیبرها کمک می کنند..

متخصصان پیاده روی بعد از افطار را توصیه می کنند چون باعث افزایش گردش خون و آرام سازی عضلات می شود.

وعده سحر برای سالمندان اهمیت دارد. وعده ی سحری به سالمندان کمک می­کند غذا و انرژی مورد نیاز سالمندان تامین شود تا بتوانند روزه­ گی را تاب بیاورند. به گفته دکتر ویچ دیر خوردن سحری بهتر از زود خوردن آن است  زیرا مانع از تشنگی و گرسنگی زود هنگام در سالمندان می شود.

مشکلاتی در زمینه سلامتی به دلیل مصرف بیش از حد مواد غذایی، رژیم غذایی نامتعادل و همچنین خواب کم ایجاد می شود. برای جلوگیری از کمبود آب، آب کافی بین افطار بنوشید و به اندازه کافی بخوابید. نیاز فوری بدن در زمان افطار این است که یک منبع انرژی گلوکز به آسانی در دسترس هر سلول زنده قرار بگیرد، به ویژه مغز و اعصاب. خرما و نوشیدنی ها منابع خوبی از انرژی هستند. خرما منبع عالی شکر، فیبر، کربوهیدرات، پتاسیم و منیزیم می­باشد.