رژیم غذایی در بیمار مبتلا به سنگ کلیه

سنگ هاي ادراري سومین بیماري شایع دستگاه ادراري هستند. میزان بروز سنگ هاى کلیوى در کشورهاى توسعه یافته بیشتر است که علت آن مصرف زیاد پروتئین شیمیایی همراه با رژیم غذایى کم فیبر می باشد. سنگ کلیه از نظر اندازه، از یک دانه شن تا حدود یک توپ تخم مرغى متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.سنگ ادرار ممکن است در کلیه،حالب،مثانه،مجرای ادرارتشکیل شود اما بصورت شایع در کلیه تشکیل می شود و به سنگ کلیه معروف است. ارزیابی دقیق جهت درمان طبی مناسب و تغییر شیوه زندگی براي کاهش عود سنگهاي ادراري اهمیت دارد، چون بدون مداخلات طبی و پیگیري، میزان عود سنگ طی 5 سال به 50درصد می رسد.

علائم سنگ کلیه:

علائم در بیماران مختلف برحسب اندازه سنگ و مکانی که سنگ درآنجا قرار دارد متفاوت می باشد.

1.بدون علامت:اکثر سنگ های کوچک بدون علامت خاصی دفع می شوند.

2.درد شدید: سنگ، ممکن است باعث ايجاد دردهاي شديدي باکیفیت انقباضي در ناحیه پشت و طرفین کمر، شکم، کشاله ران يا ناحیه تناسلي شود. اين دردها با تغییر وضعیت بدن نیز بهبود نمي يابند. کساني که حداقل يکبار دفع سنگ کلیه را با اين کیفیت تجربه کرده اند، دردش را اينگونه توصیف مي کنند(بدترین دردی که تجربه کرده اند)ممکن است بیمار در حین دفع ادرار درد شدیدی را تجربه کند.

3.تهوع واستفراغ

4.ادرار صورتی،قرمز یا قهوه ای (به دلیل وجود خون در ادرار)

5.تکررادرار

6.تب

7.عفونت مجاری ادرار(به علت انسداد طولانی مدت)

عوامل زمینه ساز:

پرکاری تیروئید

کم تحرکی

مصرف مقادیر زیاد نمک

رژیم غذایی پر پروتئین(پروتئین حیوانی بالا)

وجود برخی از بیماری ها مانند نقرس

مصرف ناکافی مایعات وحجم کم ادرار

مصرف برخی از داروها(مثلا استفاده بی رویه از مکمل کلسیم)

مصرف مقادیر کم فیبر

 درمان سنگ کلیه شامل دارو درمانی، تغییر عادات غذایی، جراحی وسنگ شکنی می باشد.

رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کلیه:

1. مصرف 4-3لیتر مایعات در شبانه روز در تمام انواع سنگ های کلیوی ،دقت شود که حتما حداقل نیم لیتر در طول شب مصرف شود.

2.در گذشته گفته می شد در بیمارانی که بنا بر تشخیص پزشک مبتلا به سنگ کلسیمی هستند باید از مصرف منابع غنی از کلسیم مانند ماست، کشک خودداری کرده و در طول شبانه روز فقط یک لیوان شیر کم چرب استفاده کنند،اما امروزه گفته میشود که لازم است این بیماران روزانه1000میلی گرم کلسیم مصرف کنند که از منابع خوب کلسیم شامل شیر وماست کم چرب، پنیر و کلم بروکلی می باشند .این بیماران باید میزان مصرف اگزالات رژیم غذایی خود را کاهش دهند( منابع غنی از اگزالات عبارتند از:اسفناج، ریواس،چغندر،شکلات، سبوس گندم،چای وتوت فرنگی،مارچوبه،قهوه،بادمجان،کرفس،آلو وآلبالو،کاکائو، کشمش وتره فرنگی.) هم چنین مصرف نمک و کربوهیدرات های ساده(قند،شکر،شیرینی) باید کاهش یابد.

3.در بیماران مبتلا به سنگ های اسید اوریکی نیاز است که مواد غذایی که ادرار را قلیایی میکند مصرف کنند ومصرف پروتئین حیوانی را کاهش دهند.

4.بیمارانیکه مبتلا به سنگ سیستئینی هستند نیاز است که مواد غذایی که ادرار را قلیایی می کند مصرف کنند.

5.در سنگ های اگزالات فسفر مصرف آبمیوه محدودیتی ندارد اماآب پرتقال ومکمل ویتامینc نباید مصرف شود.

*غذاهای قلیا ساز عبارتند از:انواع شیر وفراورده های آن به جز پنیر،تمام سبزی ها بجز عدس وذرت،تمام میوه ها به جز آلو وگوجه فرنگی(از بین میوه ها هلو توصیه می شود)

*غذاهای اسید ساز عبارتند از گوشت قرمز،ماهی،ماکیان،تخم مرغ،نان،عدس،غلات،ذرت،آلو،زردآلو،گوجه فرنگی وآب آنها