بایگانی دسته بندی: پزشکی

سومین مشکلات شایع بینایی در دوران سالمندی عبارت است از:

۳) تحلیل رفتگی لکه زرد شبکیه چشم با افزایش سن: بر خلاف سیر تدریجی گلوکوم و کاتاراکت، تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن، بینایی را در سنین بالا به شدت و به طور ناگهانی کاهش می دهد. این عارضه بر دید مرکزی اثر می گذارد. اگرچه مبتلایان به این بیماری به ندرت نابینا می شوند؛ بسیاری از آنها در خواندن، رانندگی کردن و انجام کارهای روزمره که نیاز به دید مرکزی دارد، دچار مشکل می شوند. شمار افراد مبتلا به این عارضه با افزایش سن بالای ۶۰ سال به صورت قابل توجهی بالا می رود.

در بیماری تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن در حالی که بقیه بخش های چشم طبیعی است، توانایی بینایی فرد دچار اختلال می شود. لکه زرد در مرکز شبکیه چشم (پرده حساس به نور در پشت چشم شما) قرار دارد. به طور طبیعی هنگامی که شما در حال خواندن هستید، نور روی لکه زرد یا ماکولا متمرکز می شود.

این بیماری به ۲ طریق ممکن است دید شما را مختل می کند. هنگامی سلول های حساس به نور در لکه زرد به تدریج در طول زمان از بین می روند، سطح کمتری از لکه زرد باقی می ماند تا نور متمرکز شده را حس کند. این نوع بیماری را «تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک» می نامند که بیش از ۹۰ درصد مبتلایان به این بیماری را تشکیل می دهد. اگرچه تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک را نمی توان درمان کرد، اغلب افراد در این شکل بیماری دید خود را به طور کلی از دست نمی دهند، زیرا آسیب به لکه زرد یا ماکولا در این شکل بیماری بسیار آهسته رخ می دهد.

در شکل دیگر بیماری، تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب، رگ های خونی جدید در پشت شبکیه شروع به رشد می کنند. این رگ های جدید بسیار شکننده هستند و اغلب مایع از آنها نشت می کند. خون و سایر مایعاتی که از این رگ ها نشت می کند، باعث نابودی سریع لکه زرد می شود. اگرچه تنها ۱۰ درصد مبتلایان به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن به این شکل بیماری مبتلا هستند، اما ۹۰درصد موارد نابینایی ناشی از این بیماری، مربوط به این شکل آن است.

افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک، احتمالا متوجه تغییرات بینایی شان نخواهند شد. در طول زمان یک نقطه کور در بینایی مرکزی آنها ایجاد می شود. اما افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب ممکن است به سرعت دچار این نقطه کور شوند.

تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب ممکن است باعث شود خطوط مستقیم، ظاهری منحنی پیدا کنند. در حین معاینه چشم پزشک شما ممکن است یک نمودار شبکه ای خاص را به شما نشان دهد، نحوه دید شما از این شبکه ممکن است به دکتر کمک کند تا تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن را تشخیص دهد. همچنین پزشک شما ممکن است شبکیه چشم شما را از لحاظ وجود رسوبات زردرنگی به نام دروسن مورد بررسی قرار دهد. وجود دروسن یک نشانه زودرس ابتلا به تحلیل لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن است.

تحلیل لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک را نمی توان درمان کرد اما به علت اینکه پیشرفت آن بسیار کند است، اغلب مبتلایان به آن زندگی طبیعی را ادامه می دهند. شمار اندکی از افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب را می توان با جراحی لیزر درمان کرد. لیزر برای بستن رگ های نشت دهنده مورد استفاده قرار می گیرد و ممکن است تا حدی مانع از کاهش بینایی بیشتر بیماران شود.

حدود ۹۰درصد افرادی که نیاز به تعویض عدسی دارند، لنز داخل چشمی را انتخاب می کنند و ۹۰ درصد این افراد پس از عمل، دید پنج دهم یا بیشتر را به دست می آورند.

لنز داخل چشمی، یک لنز شفاف پلاستیکی است که حین جراحی درون چشم کار گذاشته می شود.این لنز نیاز به مراقبت ویژه ای ندارد. دید شما بهتر خواهد شد و وجود این لنز را نیز احساس نخواهید کرد. معدودی از افراد نمی توانند لنز داخل چشمی را تحمل کنند زیرا به ماده سازنده لنز حساس هستند یا ساختمان چشم شان برای کارگذاری لنز مناسب نیست یا بیماری های خاص چشمی دارند.

اغلب افرادی که لنز داخل چشمی را تحمل نمی کنند، از لنز تماسی استفاده می کنند. در صورتی که گذاشتن و برداشتن لنز تماسی برای تان مشکل است، می توانید از لنزهای تماسی نرم که برای مدت طولانی می توان آنها را در چشم گذاشت، استفاده کنید. چشم پزشک شما به طور دوره ای این لنز تماسی را برخواهد داشت و آن را تمیز خواهد کرد. مانند هر لنز تماسی دیگری باید دستورات پزشک درباره استفاده و نگهداری مناسب از این لنزها را هم رعایت کنید.

افرادی که نمی خواهند از لنزهای تماسی استفاده کنند یا چشم هایشان نسبت به زدن لنز حساسیت بیش از حد نشان می دهد، ممکن است استفاده از عینک کاتاراکت را انتخاب کنند. عینک کاتاراکت نسبت به عینک معمولی، به نحوی متفاوت، دید را تصحیح می کند. بزرگ نمایی قوی آن (۲۰ تا ۳۵ درصد) ممکن است باعث شود در قضاوت در مورد فاصله ها دچار اشکال شوید و دید محیطی یا کناری تان کج و معوج شود. تا زمانی که به این تغییرات عادت کنید، باید در هنگام رانندگی یا فعالیت های دقیق دیگر احتیاط به خرج دهید.

۴) رتینوپاتی دیابتی (آسیب شبکیه ناشی از دیابت)آخرین بیماری مهم از مجموعه بیماری های چشمی مربوط به سن که اغلب علایم آن نادیده گرفته می شود، رتینوپاتی دیابتی یا آسیب شبکیه چشم ناشی از دیابت است. این اختلال که بالقوه می تواند به نابینایی بینجامد، یک عارضه دیابتی است.

دیابت باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در رگ های خونی در سراسر بدن می شود، از جمله در رگ های شبکیه. در رتینوپاتی دیابتی لکه زرد یا ماکولای شبکیه آسیب نمی بیند، اما رگ های خونی شبکیه شروع به نشت کردن می کنند و در جایی که نباید وجود داشته باشند، رشد می کنند. گاهی این رگ های خونی جدید ـ که بسیار شکننده هستندـ پاره می شوند و خون ریزی می کنند.

این خون ریزی باعث کدر شدن زجاجیه (ماده ژله ای درون کره چشم) می شود که در شرایط معمول باید، شفاف باشد. همچنین در روند بهبودی این عروق خونی پاره شده، دیواره آنها منقبض می شود و پرده شبکیه از جای طبیعی خود کنده می شود. خوشبختانه جراحی لیزر برای آسیب شبکیه ناشی از دیابت احتمال حفظ بینایی افرادی را که به این عارضه دچار شده اند، افزایش داده است. ۴۰ سال پیش فردی که دچار رتینوپاتی دیابتی بود با احتمال ۵۰ درصد در طول ۵ سال نابینا می شد اما امروز این رقم به ۵ درصد کاهش یافته است. آنچه برای بیماران دیابتی مهم است، کنترل میزان قند خون و معاینه های منظم چشم است.

بررسی ها نشان داده اند که کنترل دقیق تر قند خون شروع و پیشرفت رتینوپاتی دیابتی را کند خواهد کرد و بنابراین نیاز به جراحی با لیزر را کاهش خواهد داد. اخیرا داروهایی تحت آزمایش بوده اند تا از دست رفتن ابتدایی سلول ها در دیواره های رگ های خونی شبکیه را که باعث نشت خون می شود، متوقف کنند. بررسی هایی هم در حال انجام است تا آنزیم هایی را که رشد رگ های خونی جدید در شبکیه را تحریک می کنند، متوقف کنند.

در مجموع در مورد هر چهار بیماری که ذکر شد، توصیه برای پیشگیری یا کاهش اثر آنها مشابه است؛ به طور مرتب برای معاینه چشم کامل به نزد پزشک بروید تا این مشکلات به طور زودرس شناسایی و درمان شوند. زیرا این چهار بیماری در بسیاری موارد پنهانی پیشرفت می کنند یا علایم آنها نادیده گرفته می شود، بنابراین تنها راه نجات بینایی شما معاینه چشم به وسیله پزشک است.

با افزایش سن، چشم های ما دستخوش تغییراتی می شود؛ مثلا انعطاف پذیری بخش هایی از آن کاهش پیدا می کند و در نتیجه ما نمی توانیم به خوبی روی فاصله های نزدیک متمرکز شویم. گاهی سلول های درون مایع زجاجیه چشم به صورت توده هایی درمی آیند که باعث ایجاد احساس مگس پران در میدان دیدمان می شود…

بیماری های چشمی مربوط به سن شامل ۴ بیماری عمده اند: آب سیاه (گلوکوم)، آب مروارید (کاتاراکت)، تحلیل لکه زرد مربوط به سن و اختلال شبکه مربوط به دیابت. این ۴ بیماری ممکن است بدون سرو صدا در طول دوران سالمندی شما پیشرفت کنند و بینایی شما را مورد تهدید قرار دهند. افراد ۶۵ سال به بالا، بیشتر در معرض این بیماری ها هستند. با این حال، توجه دقیق به سلامت چشم ها و معاینه های منظم آنها می تواند به شما کمک کند تا بینایی خود را در سنین بالا حفظ کنید. به خصوص که در سنین بالا توانایی انجام مستقل کارها برای فرد اهمیت پیدا می کند و بینایی صحیح در این زمینه نقشی کلیدی دارد.

اینجا برخی مشکلات شایع بینایی در دوران سالمندی را با هم مرور می کنیم.

۱) آب سیاه یا گلوکوم: آب سیاه یا گلوکوم می تواند به عصب بینایی چشم شما آسیب بزند. دید خوب به سلامت عصب بینایی وابسته است. چشم دارای سیستم زهکشی مایع است. مایع شفاف (زلالیه) به طور منظم به اتاقک جلویی چشم وارد و از آن خارج می شود و بافت های مجاور را تغذیه می کند و فشار درون چشم را در حد طبیعی برای هر فرد نگه می دارد.

اما در شایع ترین نوع گلوکوم که «گلوکوم زاویه بسته» نامیده می شود، به دلایل نامعلومی، این زهکشی مایع مختل می شود و مایع نمی تواند به درستی از اتاقک جلویی چشم خارج شود. تجمع مایع در این ناحیه باعث می شود که فشار درون چشم بالا برود و عصب بینایی آسیب ببیند. این فشار را باید پایین آورد و کنترل کرد؛ یا با قطر ه های چشمی یا با داروهای خوراکی یا با جراحی. به این ترتیب، از آسیب عصب بینایی جلوگیری و به حفظ بینایی کمک می شود.

گلوکوم یکی از علل شایع نابینایی در بزرگسالان است. مشکل این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از وجود آن خبری ندارند. در ابتدا افراد دچار گلوکوم ممکن است شروع به از دست دادن دید محیطی یا کناری کنند. با اینکه این وضعیت از این لحاظ خوب است که ما کمتر از دید محیطی مان استفاده می کنیم اما از طرف دیگر باعث می شود که بدون اینکه فرد متوجه از دست رفتن بینایی اش شود، بیماری با سرعت کم یا زیاد پیشرفت کند و تنها هنگامی اختلال بینایی برای فرد مشخص شود که دید مرکزی اش را هم از دست داده است. به خاطر این سیر پنهانی، گولوکوم را «دزد شب» می نامند.

ممکن است اولین نشانه های گلوکوم در حین یک معاینه چشم کشف شوند. در این معاینه، پزشک، مردمک های شما را با ریختن قطره، گشاد می کند و به این ترتیب می تواند بخش عقبی چشم (شبکیه) را بررسی کند.

۲) آب مروارید یا کاتاراکت: یکی از اختلالات چشمی در سنین بالا که ممکن است نشانه هشداردهنده چندانی نداشته باشد، کدر شدن عدسی چشم شماست که به آن آب مروارید یا کاتاراکت می گویند. عدسی چشم از آب و پروتئین ساخته شده است. این پروتئین ها طوری قرار گرفته اند که شفاف هستند و نور می تواند به راحتی از میانشان بگذرد و روی شبکیه (پرده حساس عقب چشم) متمرکز شود. اگر مولکول های پروتئینی عدسی به صورت توده های به هم چسبیده درآیند، کدر شدن عدسی از یک ناحیه کوچک آن آغاز می شود. با گذشت زمان، این توده کدر پروتئینی بزرگ تر می شود و دید را برای شما مشکل تر می کند.

کاتاراکت نیز مانند گلوکوم، بدون درد است. اغلب افراد مبتلا به کاتاراکت با شکایت از درخشندگی ناراحت کننده نور به پزشک مراجعه می کنند. هنگامی که نور های درخشان به چشم این افراد می افتد، بینایی شان به طور مشخصی افت می کند. همچنین رنگ ها ممکن است محو به نظر برسند و فرد ممکن است نیاز به تعویض نمره عینک یا لنز تماسی داشته باشد.

جالب این است که افراد مبتلا به آب مروارید ممکن است برای خواندن نیاز به نور اضافی داشته باشند. اگر کاتاراکت بدتر شود، لازم است با جراحی، عدسی کدرشده خارج شود و با یک لنز مصنوعی جایگزین شود. علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که فرد را در معرض خطر بیشتر کاتاراکت قرار می دهند؛ از جمله سابقه ارثی، سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، قرارگیری درازمدت در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید، برخی از داروها و بیماری هایی مانند دیابت.

کاتاراکت یا آب مروارید، شایع ترین علت کاهش بینایی در جهان است اما خوشبختانه با درمان، می توان آن را برطرف کرد. برداشتن عدسی کدرشده مبتلایان به کاتاراکت، یکی از شایع ترین اعمال جراحی است. معمولا تنها هنگامی عدسی کدرشده را برمی دارند که افت بینایی ناشی از آن، مانع انجام فعالیت های روزمره شود.

در جراحی آب مروارید، لنز کدرشده را برمی دارند و یک عدسی دیگر به جای آن می گذارند. در حال حاضر، ۳ نوع عدسی جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد؛ لنزهای داخل چشمی (IOL)، لنزهای تماسی و عینک کاتاراکت.

زخم بستر چیست؟

زخم بستر ضایعه ای است که در اثر فشار طولانی مدت در پوست وبافت های زیر پوستی ایجاد می شود،این زخم ها یکی از شایعترین اختلالات پوستی وبافتی هستند که هزینه ی زیادی را بر خانواده ها وسیستم بهداشتی تحمیل می کنند.وقتی به  بافت نرمی که از یک سو با برجستگی استخوانی،واز طرف دیگر با یک سطح خارجی در تماس است فشار وارد شود این زخم ایجاد می شود.

عوامل مستعد کننده زخم بستر:

1.فشار(فشردگی بافت ها توسط عوامل خارجی که مهمترین عامل ایجاد زخم بستر می باشد.هرچه مدت وشدت فشار وارده بیشتر باشد آسیب بافتی بیشتری ایجاد می شود)

2.کاهش ادراک حسی(به دلیل کاهش حس درد وتاخیر در تشخیص زخم بستر و در نتیجه گسترش زخم)

3.خیس شدن بافت که بوسیله رطوبت بیش از حد رخ می دهد(گرما ورطوبت منجر به تخریب سلول می شوند.ترشحات زخم،تعریق بیش از حد،بی اختیاری ادرار یا مدفوع باعث رطوبت می شوند.)

4.کاهش فعالیت وتحرک(افرادی که بصورت طولانی مدت در وضعیت  خوابیده یا نشسته اند در معرض خطر ابتلا به زخم بستر می باشدن،چرا که عدم تحرک منجر به وارد آمدن فشار طولانی بر پوست می شود.)

5.سوءتغذیه(کم شدن دریافت کالری،پروتئین،ویتامین ومواد معدنی وآب می تواند منجر به از بین رفتن سلامتی پوست و مستعد شدن آن به زخم بستر شود)

6.ساییدگی یا بریدگی(وقتی پوست روی یک سطح خارجی کشیده شود اصطکاک حاصل باعث اسیب بافتی شده وزمینه را برای ایجاد زخم بستر مهیا می کند.مانند وقتی که بیمار روی ملافه چروک می خوابد یا وقتی برای جابجایی بیمار ،روی ملحفه کشیده می شود و…)

7.مصرف سیگار(به دلیل کاهش خونرسانی به پوست)

8.اختلال گردش خون(بیماری های گردش خون مانند دیابت به علت اختلال در خونرسانی پوست احتمال ایجاد زخم بستر را بیشتر می کنند.)

نقاط مستعد ایجاد زخم بستر:

1-در کسانیکه به مدت طولانی در حالت دراز کشیده به پشت هستند:پشت سر،شانه، آرنج،بین دو برجستگی باسن،پاشنه

2-در کسانیکه به مدت طولانی در وضعیت خوابیده به پهلوهستند:کناره های سر،لاله گوش،روی برجستگی کناری لگن،روی برجستگی کنار زانو،روی قوزک خارجی پا

3-در کسانیکه به مدت طولانی در وضعیت خوابیده به شکم هستند:آرنج،جناغ سینه،زانو،برجستگی های لگن،انگشتان پا

4-در کسانیکه مدت زیادی روی ویلچر می شینند:روی برجستگی باسن،پشت استخوان کتف یا ستون مهره،روی ساعد یا ران در جاییکه روی صندلی تکیه می دهد.

پیشگیری از ایجاد زخم بستر:

1.بررسی مکرر پوست در بیماران وتشخیص زخم بستر در مراحل اولیه و درمان آن(حتما به پزشک مراجعه کنید)

2.تمیز وخشک نگه داشتن پوست(از صابون وآب گرم برای تمیز کردن پوست استفاده نکنید چون باعث خشکی بیشتر پوست می شود و در عوض از شوینده های ملایم استفاده کنید،هنگام خشک کردن حوله را روی پوست بیمار نکشید بلکه به روش گذاشتن وبر داشتن وبا فشار کم این کار را انجام دهید.همواره بستر بیمار را خشک نگه دارید)

3.افزایش تحرک بیمار و در بیمارانیکه توانایی تحرک ندارند هر سه ساعت پوزیشن تغییر داده شود(تغییر وضعیت بیمار باید بطور مکرر انجام شود ودقت کنید که در هنگام تغییر وضعیت کشش و آسیبی به پوست وارد نشود-بیمار را بلند کنید واز کشیدن بیمار روی تخت پرهیز کنید_)

4.استفاده از تشک مواج

5.کنترل درد

6.بررسی وبهبود وضعیت تغذیه بیمار(کالری،پروتئین ومواد معدنی وآب کافی به بدن بیمار رسانده شود.)

7.کاهش تحریک پوستی(استفاده از ملحفه هایی که از جنس الیاف طبیعی باشند و پوشش زیر بیمار کاملا صاف وبدون چروک باشد)

8.ماساژ پشت

9.استفاده از فیزیوتراپی

آرتروز (به فرانسوی: Arthrose) یا اُستئوآرتریت (به انگلیسی: Osteoarthritis) بیماری بسیار شایعی است که در تمام مناطق جغرافیایی دیده می‌شود. به این بیماری، ورم مفاصل و استخوان‌ها و آماس مفصلی‌استخوانی هم گفته می‌شود.

در آرتروز تحلیل غضروف مفصلی و درگیری استخوان زیر غضروفی داریم که باعث التهاب بافت‌های اطراف می‌گردد. این عارضه ممکن است هر یک از مفاصل را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از مفاصل دست ،پا، زانو، ران و ستون فقرات .

.آرتروز درتمام سنین ممکن است بروز کند، اما میزان شیوع آن درمیان افراد بالای ۶۵ سال بیشتراست. عوامل خطرساز(Risk factor) رایج دراین زمینه، عبارت از: افزایش سن، چاقی، داشتن سابقه ی آسیب مفصلی، استفاده ی بیش از حد از مفاصل، ضعف عضلات ران و استعداد ژنتیکی. علائم شایع این بیماری عبارت از: احساس درد و خشکی درمحل مفصل بعد از فعالیت یااستفاده ی بیش از حد از مفاصل، به ویژه در ران ها و زانوها و پایین کمر، ایجاد صدا در هنگام خم کردن مفاصل، تورم خفیف در اطراف مفصل.‌‌.. درمان آرتروز: آرتروز بیماری مزمنی است و درمانی برایش وجود ندارد، اما روش هایی برای مدیریت علائم آن ارائه شده است،۱. انجام فعالیت های جسمانی، ۲.حفظ وزن سالم، ۳.تمرین های کششی،۴. داروهای آرتروز، ۵.کاردرمانی و فیزیوتراپی .

دلایل اهمیت مراقبت از پاها:

پاها در حقیقت ستون بدن هستند،کل وزن بدن را تحمل می کنندومسئول حفظ تعادل می باشند.ما روی پاهای خود می ایستیم وبا آنها راه میرویم.

از طرف دیگر پا قلب دوم انسان خوانده می شود و  در بسیاری از مواقع علت خستگی و ناراحتی ما وجود مشکلات در پاها می باشد.پا ها بیشتر از سایر قسمت های بدن در معرض آسیب وسوانح قرار دارند و زخم های این ناحیه از بدن  دیر تر از سایر نواحی بهبود می یابند.

راهکارهای مراقبت از پا:

1-رعایت نظافت پاها=شستشوی روزانه پاها با استفاده از آب ولرم بخصوص لای انگشتان، کوتاه کردن ناخن ها(بهتر است این کار پس از حمام که ناخن ها نرم هستند انجام شود وباید دقت شود که ناخن ها بصورت صاف گرفته شود واز گرد کردن آنها پرهیز شود وآنها را خیلی از ته کوتاه نکنید)،چرب کردن پاها پس از استحمام

2-پوشش مناسب برای پاها:جوراب مناسب(استفاده از جوراب نخی ،کش جوراب خیلی سفت نباشد وبهتر است که کمی بالاتر از ساق پا قرار بگیرد )-کفش مناسب(استفاده از کفشی که باعث محافظت از پا شده واز سر خوردن وافتادن جلوگیری کند،پا درآن راحت باشد، رویه کفش تمام عرض پا را بپوشاند اما به آن فشار وارد نکند،پاشنه کفش پهن بوده وبلندی آن بیشتر از 3سانتی متر نباشد وپا در آن عرق نکند)-استفاده از دمپایی مناسب(برای جلوگیری از فرو رفتن اجسام تیز در پا بهتر است در منزل نیز از دمپایی استفاده شود، دمپایی باید کاملا اندازه پا باشد وبهتر است که از دمپایی ابری و انگشتی استفاده نشود)

3-ماساژ پا:ماساژ پا در هنگام استراحت به افزایش جریان خون کمک کرده و باعث کاهش ورم پاها می شود

توجه:در صورت وجود برامدگی گوشتی ومیخچه در پا از دستکاری آن خودداری کرده وبه پزشک مراجعه کنید وبرای پیشگیری از عود مجدد آن از کفش های استاندارد استفاده کنید. گاهی تغییراتی در پاها ایجاد می شود که نشانه بیماری می باشد بطور مثال ورم پاها ممکن است در اثر بیماری قلبی ایجاد شود یا زخمی که خودبخود بوجود آمده ویا خوب نمی شود می تواند نشانه بیماری در سایر قسمت های بدن باشد.پس در صورت مشاهده این تغییرات حتما به پزشک مراجعه نمایید.