بایگانی نویسنده: مرکز درمان در منزل امداد

سالمندان به علت تغییرات جسمی و حرکتی ناشی از کهولت از جمله کاهش شنوایی،کاهش بینایی،ضعف تعادل،کندی حرکت،بیماری های ناتوان کننده(مانند آرتریت،ضعف عضلانی و..)،مصرف داروها،سرگیجه ،عدم تمرکزو نامناسب بودن شرایط محیط  بیش تر در معرض حوادث خانگی وخیابانی می باشند.

حوادث شایع در دوران سالمندی و راه های پیشگیری از آن ها:

1)سقوط: سقوط یکی از دلایل صدمات مرگ آفرین و آسیب رسان و یکی از دلایل عمده بستری شدن در بیمارستان،ناتوانی حرکتی وصدمات روحی می باشد.

بی شک سقوط یک رویداد تصادفی نیست و می توان با ارزیابی تعدادی از عوامل خطر،آن را پیش بینی واز آن پیشگیری کرد.

عوامل اصلی ایجاد سقوط به دو دسته طبقه بندی می شوند:

1.عوامل درونی:یعنی عوامل شخصی فرد سالمند برای افزایش خطر سقوط.؛مانند بیماری ها ویا عوارض جانبی داروها(کاهش قدرت بینایی-مشکلات شنوایی-مشکلات ارتباطی که به دلیل شرایطی مانند سکته،دمانس ویا تکلم به زبان دیگر ایجاد می شود-بی اختیاری ادرار-تحلیل قدرت دست وپا-مشکلات تعادل وراه رفتن-داروهای ضد فشار خون،ضد افسردگی و… -ترس از سقوط زیرا باعث ترس از راه رفتن،بی تحرکی وتحلیل قدرت عضلانی می شود)

2.عوامل بیرونی:یعنی عوامل محیطی که خطر سقوط را افزایش می دهند مانند:سطوح لغزنده،موانع،روشنایی کم،نبود نرده محافظ بر روی پله،پادری ها،سطوح روغنی،سیم ها وبند ها وبه هم ریختگی محیط منزل،ارتفاع تخت خیلی بلند یا خیلی پایین،عصا و واکر شکسته یا فرسوده،کفش وپاپوش غیر استاندارد،قرارگیری در محیط جدید و..

سقوط ممکن است نتیجه عوامل درونی یا بیرونی باشد،اما اغلب توسط ترکیبی از عوامل  ایجاد می شود.

راه های پیشگیری از سقوط:

-شناسایی سالمندانی که در معرض خطر هستند وآگاه سازی سالمندان ومراقبین از سقوط، خطرات وراه های پیشگیری از آن.

-انجام ارزیابی ومعاینات پس از سقوط

-اصلاح وتغییر برنامه مراقبت از سالمند

-مطمئن شوید که سالمند از کفش های محکم وغیر لغزنده استفاده می کند.

-کمک به سالمندان در انجام فعالیت های روزانه زندگی و ترغیب آنها به درخواست کمک در صورت نیاز.

-مطمئن شوید که تخت خواب از ارتفاع مناسبی برخوردار است و درصورتیکه چرخ دارد ،حتما از قفل چرخ ها استفاده کنید.

-استفاده از ابزار کمک حرکتی مناسب مانند انواع واکر وعصا(با نظر پزشک)

-درمان بی اختیاری ادرار،مشکلات بینایی،شنوایی و…

-برطرف کردن موانع محیطی، استفاده ازدستگیره های دستشویی،استفاده از دوش دستی و یا وجود چهارپایه یا صندلی زیر دوش و نصب میله های محافظ در حمام،استفاده از توالت با ارتفاع و تکیه گاه مناسب

-استفاده از ویلچر استاندارد

-بهبود روشنایی محیط

-آشنا کردن سالمند با محیط

– پرهیزاز بلند شدن ناگهانی

(در صورت بروز سقوط در سالمند حتما به پزشک مراجعه کنید)

2)خفگی: به علت حالت های بی قراری وبی توجهی وعجولانه غذا خوردن ممکن است غذا و خوراکی ها به مجرای تنفسی بیمار وارد شده ومنجر به خفگی شود.

پیشگیری از خفگی در سالمند:

بهتر است حین غذا خوردن آرامش خود را حفظ کرده واز سخن گفتن پرهیز کنید و غذای خود را به آرامی بخورید.

3)مسمومیت: به علت ضعف بینایی در دوران سالمندی، احتمال مصرف اشتباه داروها،سموم و مواد شیمیایی وجود دارد.

پیشگیری از مسمومیت در سالمندان:

درمان اختلالات بینایی،داروها جداسازی شده و فقط به مقدار لازم در دسترس باشند،سموم در ظروف خاص و دور از دسترس سالمندان نگهداری شوند.

4)سوختگی و راه های پیشگیری از آن:

اصول ایمنی را رعایت کنید وحین استفاده از مایعات وغذا عجله نکنید،دقت داشته باشید که در مسیر رفت و آمد شما بخاری،ظروف ومایعات داغ وجود نداشته باشد.

5)بریدگی :به علت لرزش دست ها وضعف حرکات ظریف انگشتان پیش می آید.

بریدگی وراه های پیشگیری از آن:

تا حد امکان کار با وسایل تیز وبرنده را به تعویق بیندازید ودقت کنید در مسیر رفت وآمد شما وسایل تیز وبرنده وجود نداشته باشد.

تغذیه در سالمندان

پيرشدن و سالخوردگی با كاهش تدريجی فعاليت‌های فيزيكي و افزايش بيماريهاي مزمن همراه مي‌شود و به نظر مي‌رسد كه بهبود تغذيه تا حد زيادي قادر است از اين مشكلات پيشگيري كند و يا آن‌ها را تخفيف دهد. به همين دليل يكي از مسائل مهم سالمندان، مسائل پزشكي و بهداشتي از جمله وضعيت تغذيه سالمندان می باشد.

با افزايش سن، نياز سالمندان به انرژی كاهش يافته و تمايل به مصرف غذا كمتر مي‌شود. در اين حال اگر انتخاب غذا درست صورت نگيرد، ميزان دريافت مواد مغذی ضروري در آن‌ها پايين‌تر از حد مطلوب خواهد بود.

اهمیت تغذیه سالمندان

توجه به تغذیه سالمندان به دلیل تغییر نیازهای تغذیه اهمیت دارد. رعایت اصول تغذیه صحیح سالمندان سبب می‌شود فرد سال‌های عمر خود را با سلامت و نشاط و راحتی بیشتری طی نماید و کمتر در معرض بیماری‌های شایع همچون فشار خون بالا، چربی خون بالا، دیابت و پوکی استخوان قرار بگیرد.

تغذیه سالمندان و عادات غذایی مطلوب و صحیح در پیشگیری از این بیماری‌ها مؤثر است، در نتیجه اگر اصول تغذیه سالمندان رعایت شود کمتر در معرض خطر ابتلا به انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرند و این خود منجر به بهبود کیفیت زندگی آنان خواهد شد.

عوامل مؤثر در ايجاد مشكلات تغذيه‌ سالمندان:

ـ عوامل جسمانی موثر در تغذیه سالمندان: مانند كاهش كل انرژی مورد نياز، بيماريهای مزمن، بي‌اشتهايي، تغيير حس چشايي، خرابي دندان‌ها، بي‌تحركي، ناتواني جسمي‌، مشكلات گوارشي، تداخلات دارويي و يا تداخل غذا و داروها

 ـ تاثیر مشكلات روحی و روانی در نوع تغذیه سالمندان: افسردگي، تنهايي، از دست دادن همسر

ـ از عوامل تاثیر گذار در انتخاب نوع تغذیه سالمندان مشكلات اقتصادی می باشد: درآمد كم، كمبود امكانات براي تهيه و طبخ غذاي مناسب

وضعیت تغذیه سالمندان:

1. در این سنین رعایت اصل تنوع در برنامه ریزی غذایی و در عین حال توجه به عادات غذایی و شیوه زندگی فرد سالمند بسیار اهمیت دارد.

2ـ برای جلوگیری از مشکلات عاطفی ـ احساسی سالمندان، بهتر است به عادات غذایی آنها احترام گذارده شود و هر گونه تغییری با ملایمت و تفاهم به وجود آید.

3ـ با توجه به مشکل یبوست در اکثر سالمندان، مصرف کافی مایعات (8 تا 10 لیوان در روز) و مواد پرفیبر نظیر نان تهیه شده از گندم کامل و میوه هایی مثل گلابی رسیده، آلو، آلوزرد و سبزی ها اهمیت دارد. همچنین هشدار دادن به سالمند در مورد مصرف بی رویه مسهل ها می تواند مفید باشد.

4ـ تأکید می شود که سالمندان از غذاهای پرچرب و سرخ شده، سس مایونز، سبزی های نفّاخ مثل کلم، گل کلم، پیاز و … استفاده نکنند.

5 ـ توصیه می شود تعداد وعده های غذایی سالمندان افزایش داده شود (حداقل 5 وعده در روز) و در هر وعده مقدار غذای کمتری مصرف شود.

6ـ در سالمندانی که جویدن غذا برای آنها مشکل است، مصرف غذاهای نرم مثل انواع پوره، گوشت نرم، سوپ، آشی که حبوبات زیاد ندارد و آب میوه توصیه می شود.

7ـ برخی از سالمندان ممکن است مبتلا به فشارخون بالا باشند. در این مورد رژیم غذایی کم سدیم و در صورت نیاز، کاهش وزن پیشنهاد می شود.

8 ـ برای تنظیم رژیم غذایی برای کاهش وزن در سالمندانی که اضافه وزن دارند، حتما باید با متخصص تغذیه مشورت شود.

9ـ رژیم غذایی سالمند باید دارای مواد غذایی غنی از ویتامین ها و املاح به ویژه کلسیم و آهن باشد لذا مصرف شیر و لبنیات، غذاهای گوشتی و سبزی ها و میوه ها بسیار تأکید می شود.
نمونه رژیم حاوی 1600 کیلوکالری انرژی، 174 گرم کربوهیدرات، 75 گرم پروتئین و 50 گرم چربی است.

10-  مصرف مولتی ویتامین هرروز خوب است.

11- ورزش در دوران سالمندی فراموش نشود. 60 دقیقه فعالیت بدنی ( پیاده روی، بالا رفتن از پله ) یا30 دقیقه شنا و راه رفتن سریع و یا حتی 20 دقیقه پیاده روی در هوای آزاد باعث نشاط سالمند می شود.

12- به عادات غذایی آنها احترام بگذارید و هرمشکلی را دوستانه حل نمایید.

13- در صورتی که پدربزرگ، مادربزرگ یا سالمندی دارید که تنها زندگی می کند آنها را در جمع خود آورده و به وعده های غذایی که تهیه نموده اید مهمان نمایید. سالمندان با فرزندان اشتهای بهتری پیدا می کنند.

سومین مشکلات شایع بینایی در دوران سالمندی عبارت است از:

۳) تحلیل رفتگی لکه زرد شبکیه چشم با افزایش سن: بر خلاف سیر تدریجی گلوکوم و کاتاراکت، تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن، بینایی را در سنین بالا به شدت و به طور ناگهانی کاهش می دهد. این عارضه بر دید مرکزی اثر می گذارد. اگرچه مبتلایان به این بیماری به ندرت نابینا می شوند؛ بسیاری از آنها در خواندن، رانندگی کردن و انجام کارهای روزمره که نیاز به دید مرکزی دارد، دچار مشکل می شوند. شمار افراد مبتلا به این عارضه با افزایش سن بالای ۶۰ سال به صورت قابل توجهی بالا می رود.

در بیماری تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن در حالی که بقیه بخش های چشم طبیعی است، توانایی بینایی فرد دچار اختلال می شود. لکه زرد در مرکز شبکیه چشم (پرده حساس به نور در پشت چشم شما) قرار دارد. به طور طبیعی هنگامی که شما در حال خواندن هستید، نور روی لکه زرد یا ماکولا متمرکز می شود.

این بیماری به ۲ طریق ممکن است دید شما را مختل می کند. هنگامی سلول های حساس به نور در لکه زرد به تدریج در طول زمان از بین می روند، سطح کمتری از لکه زرد باقی می ماند تا نور متمرکز شده را حس کند. این نوع بیماری را «تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک» می نامند که بیش از ۹۰ درصد مبتلایان به این بیماری را تشکیل می دهد. اگرچه تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک را نمی توان درمان کرد، اغلب افراد در این شکل بیماری دید خود را به طور کلی از دست نمی دهند، زیرا آسیب به لکه زرد یا ماکولا در این شکل بیماری بسیار آهسته رخ می دهد.

در شکل دیگر بیماری، تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب، رگ های خونی جدید در پشت شبکیه شروع به رشد می کنند. این رگ های جدید بسیار شکننده هستند و اغلب مایع از آنها نشت می کند. خون و سایر مایعاتی که از این رگ ها نشت می کند، باعث نابودی سریع لکه زرد می شود. اگرچه تنها ۱۰ درصد مبتلایان به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن به این شکل بیماری مبتلا هستند، اما ۹۰درصد موارد نابینایی ناشی از این بیماری، مربوط به این شکل آن است.

افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک، احتمالا متوجه تغییرات بینایی شان نخواهند شد. در طول زمان یک نقطه کور در بینایی مرکزی آنها ایجاد می شود. اما افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب ممکن است به سرعت دچار این نقطه کور شوند.

تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب ممکن است باعث شود خطوط مستقیم، ظاهری منحنی پیدا کنند. در حین معاینه چشم پزشک شما ممکن است یک نمودار شبکه ای خاص را به شما نشان دهد، نحوه دید شما از این شبکه ممکن است به دکتر کمک کند تا تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن را تشخیص دهد. همچنین پزشک شما ممکن است شبکیه چشم شما را از لحاظ وجود رسوبات زردرنگی به نام دروسن مورد بررسی قرار دهد. وجود دروسن یک نشانه زودرس ابتلا به تحلیل لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن است.

تحلیل لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن خشک را نمی توان درمان کرد اما به علت اینکه پیشرفت آن بسیار کند است، اغلب مبتلایان به آن زندگی طبیعی را ادامه می دهند. شمار اندکی از افراد مبتلا به تحلیل رفتن لکه زرد شبکیه مربوط به افزایش سن مرطوب را می توان با جراحی لیزر درمان کرد. لیزر برای بستن رگ های نشت دهنده مورد استفاده قرار می گیرد و ممکن است تا حدی مانع از کاهش بینایی بیشتر بیماران شود.

حدود ۹۰درصد افرادی که نیاز به تعویض عدسی دارند، لنز داخل چشمی را انتخاب می کنند و ۹۰ درصد این افراد پس از عمل، دید پنج دهم یا بیشتر را به دست می آورند.

لنز داخل چشمی، یک لنز شفاف پلاستیکی است که حین جراحی درون چشم کار گذاشته می شود.این لنز نیاز به مراقبت ویژه ای ندارد. دید شما بهتر خواهد شد و وجود این لنز را نیز احساس نخواهید کرد. معدودی از افراد نمی توانند لنز داخل چشمی را تحمل کنند زیرا به ماده سازنده لنز حساس هستند یا ساختمان چشم شان برای کارگذاری لنز مناسب نیست یا بیماری های خاص چشمی دارند.

اغلب افرادی که لنز داخل چشمی را تحمل نمی کنند، از لنز تماسی استفاده می کنند. در صورتی که گذاشتن و برداشتن لنز تماسی برای تان مشکل است، می توانید از لنزهای تماسی نرم که برای مدت طولانی می توان آنها را در چشم گذاشت، استفاده کنید. چشم پزشک شما به طور دوره ای این لنز تماسی را برخواهد داشت و آن را تمیز خواهد کرد. مانند هر لنز تماسی دیگری باید دستورات پزشک درباره استفاده و نگهداری مناسب از این لنزها را هم رعایت کنید.

افرادی که نمی خواهند از لنزهای تماسی استفاده کنند یا چشم هایشان نسبت به زدن لنز حساسیت بیش از حد نشان می دهد، ممکن است استفاده از عینک کاتاراکت را انتخاب کنند. عینک کاتاراکت نسبت به عینک معمولی، به نحوی متفاوت، دید را تصحیح می کند. بزرگ نمایی قوی آن (۲۰ تا ۳۵ درصد) ممکن است باعث شود در قضاوت در مورد فاصله ها دچار اشکال شوید و دید محیطی یا کناری تان کج و معوج شود. تا زمانی که به این تغییرات عادت کنید، باید در هنگام رانندگی یا فعالیت های دقیق دیگر احتیاط به خرج دهید.

۴) رتینوپاتی دیابتی (آسیب شبکیه ناشی از دیابت)آخرین بیماری مهم از مجموعه بیماری های چشمی مربوط به سن که اغلب علایم آن نادیده گرفته می شود، رتینوپاتی دیابتی یا آسیب شبکیه چشم ناشی از دیابت است. این اختلال که بالقوه می تواند به نابینایی بینجامد، یک عارضه دیابتی است.

دیابت باعث ایجاد تغییرات غیرطبیعی در رگ های خونی در سراسر بدن می شود، از جمله در رگ های شبکیه. در رتینوپاتی دیابتی لکه زرد یا ماکولای شبکیه آسیب نمی بیند، اما رگ های خونی شبکیه شروع به نشت کردن می کنند و در جایی که نباید وجود داشته باشند، رشد می کنند. گاهی این رگ های خونی جدید ـ که بسیار شکننده هستندـ پاره می شوند و خون ریزی می کنند.

این خون ریزی باعث کدر شدن زجاجیه (ماده ژله ای درون کره چشم) می شود که در شرایط معمول باید، شفاف باشد. همچنین در روند بهبودی این عروق خونی پاره شده، دیواره آنها منقبض می شود و پرده شبکیه از جای طبیعی خود کنده می شود. خوشبختانه جراحی لیزر برای آسیب شبکیه ناشی از دیابت احتمال حفظ بینایی افرادی را که به این عارضه دچار شده اند، افزایش داده است. ۴۰ سال پیش فردی که دچار رتینوپاتی دیابتی بود با احتمال ۵۰ درصد در طول ۵ سال نابینا می شد اما امروز این رقم به ۵ درصد کاهش یافته است. آنچه برای بیماران دیابتی مهم است، کنترل میزان قند خون و معاینه های منظم چشم است.

بررسی ها نشان داده اند که کنترل دقیق تر قند خون شروع و پیشرفت رتینوپاتی دیابتی را کند خواهد کرد و بنابراین نیاز به جراحی با لیزر را کاهش خواهد داد. اخیرا داروهایی تحت آزمایش بوده اند تا از دست رفتن ابتدایی سلول ها در دیواره های رگ های خونی شبکیه را که باعث نشت خون می شود، متوقف کنند. بررسی هایی هم در حال انجام است تا آنزیم هایی را که رشد رگ های خونی جدید در شبکیه را تحریک می کنند، متوقف کنند.

در مجموع در مورد هر چهار بیماری که ذکر شد، توصیه برای پیشگیری یا کاهش اثر آنها مشابه است؛ به طور مرتب برای معاینه چشم کامل به نزد پزشک بروید تا این مشکلات به طور زودرس شناسایی و درمان شوند. زیرا این چهار بیماری در بسیاری موارد پنهانی پیشرفت می کنند یا علایم آنها نادیده گرفته می شود، بنابراین تنها راه نجات بینایی شما معاینه چشم به وسیله پزشک است.

با افزایش سن، چشم های ما دستخوش تغییراتی می شود؛ مثلا انعطاف پذیری بخش هایی از آن کاهش پیدا می کند و در نتیجه ما نمی توانیم به خوبی روی فاصله های نزدیک متمرکز شویم. گاهی سلول های درون مایع زجاجیه چشم به صورت توده هایی درمی آیند که باعث ایجاد احساس مگس پران در میدان دیدمان می شود…

بیماری های چشمی مربوط به سن شامل ۴ بیماری عمده اند: آب سیاه (گلوکوم)، آب مروارید (کاتاراکت)، تحلیل لکه زرد مربوط به سن و اختلال شبکه مربوط به دیابت. این ۴ بیماری ممکن است بدون سرو صدا در طول دوران سالمندی شما پیشرفت کنند و بینایی شما را مورد تهدید قرار دهند. افراد ۶۵ سال به بالا، بیشتر در معرض این بیماری ها هستند. با این حال، توجه دقیق به سلامت چشم ها و معاینه های منظم آنها می تواند به شما کمک کند تا بینایی خود را در سنین بالا حفظ کنید. به خصوص که در سنین بالا توانایی انجام مستقل کارها برای فرد اهمیت پیدا می کند و بینایی صحیح در این زمینه نقشی کلیدی دارد.

اینجا برخی مشکلات شایع بینایی در دوران سالمندی را با هم مرور می کنیم.

۱) آب سیاه یا گلوکوم: آب سیاه یا گلوکوم می تواند به عصب بینایی چشم شما آسیب بزند. دید خوب به سلامت عصب بینایی وابسته است. چشم دارای سیستم زهکشی مایع است. مایع شفاف (زلالیه) به طور منظم به اتاقک جلویی چشم وارد و از آن خارج می شود و بافت های مجاور را تغذیه می کند و فشار درون چشم را در حد طبیعی برای هر فرد نگه می دارد.

اما در شایع ترین نوع گلوکوم که «گلوکوم زاویه بسته» نامیده می شود، به دلایل نامعلومی، این زهکشی مایع مختل می شود و مایع نمی تواند به درستی از اتاقک جلویی چشم خارج شود. تجمع مایع در این ناحیه باعث می شود که فشار درون چشم بالا برود و عصب بینایی آسیب ببیند. این فشار را باید پایین آورد و کنترل کرد؛ یا با قطر ه های چشمی یا با داروهای خوراکی یا با جراحی. به این ترتیب، از آسیب عصب بینایی جلوگیری و به حفظ بینایی کمک می شود.

گلوکوم یکی از علل شایع نابینایی در بزرگسالان است. مشکل این است که بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از وجود آن خبری ندارند. در ابتدا افراد دچار گلوکوم ممکن است شروع به از دست دادن دید محیطی یا کناری کنند. با اینکه این وضعیت از این لحاظ خوب است که ما کمتر از دید محیطی مان استفاده می کنیم اما از طرف دیگر باعث می شود که بدون اینکه فرد متوجه از دست رفتن بینایی اش شود، بیماری با سرعت کم یا زیاد پیشرفت کند و تنها هنگامی اختلال بینایی برای فرد مشخص شود که دید مرکزی اش را هم از دست داده است. به خاطر این سیر پنهانی، گولوکوم را «دزد شب» می نامند.

ممکن است اولین نشانه های گلوکوم در حین یک معاینه چشم کشف شوند. در این معاینه، پزشک، مردمک های شما را با ریختن قطره، گشاد می کند و به این ترتیب می تواند بخش عقبی چشم (شبکیه) را بررسی کند.

۲) آب مروارید یا کاتاراکت: یکی از اختلالات چشمی در سنین بالا که ممکن است نشانه هشداردهنده چندانی نداشته باشد، کدر شدن عدسی چشم شماست که به آن آب مروارید یا کاتاراکت می گویند. عدسی چشم از آب و پروتئین ساخته شده است. این پروتئین ها طوری قرار گرفته اند که شفاف هستند و نور می تواند به راحتی از میانشان بگذرد و روی شبکیه (پرده حساس عقب چشم) متمرکز شود. اگر مولکول های پروتئینی عدسی به صورت توده های به هم چسبیده درآیند، کدر شدن عدسی از یک ناحیه کوچک آن آغاز می شود. با گذشت زمان، این توده کدر پروتئینی بزرگ تر می شود و دید را برای شما مشکل تر می کند.

کاتاراکت نیز مانند گلوکوم، بدون درد است. اغلب افراد مبتلا به کاتاراکت با شکایت از درخشندگی ناراحت کننده نور به پزشک مراجعه می کنند. هنگامی که نور های درخشان به چشم این افراد می افتد، بینایی شان به طور مشخصی افت می کند. همچنین رنگ ها ممکن است محو به نظر برسند و فرد ممکن است نیاز به تعویض نمره عینک یا لنز تماسی داشته باشد.

جالب این است که افراد مبتلا به آب مروارید ممکن است برای خواندن نیاز به نور اضافی داشته باشند. اگر کاتاراکت بدتر شود، لازم است با جراحی، عدسی کدرشده خارج شود و با یک لنز مصنوعی جایگزین شود. علاوه بر افزایش سن، عوامل دیگری نیز وجود دارند که فرد را در معرض خطر بیشتر کاتاراکت قرار می دهند؛ از جمله سابقه ارثی، سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، قرارگیری درازمدت در معرض اشعه ماورای بنفش خورشید، برخی از داروها و بیماری هایی مانند دیابت.

کاتاراکت یا آب مروارید، شایع ترین علت کاهش بینایی در جهان است اما خوشبختانه با درمان، می توان آن را برطرف کرد. برداشتن عدسی کدرشده مبتلایان به کاتاراکت، یکی از شایع ترین اعمال جراحی است. معمولا تنها هنگامی عدسی کدرشده را برمی دارند که افت بینایی ناشی از آن، مانع انجام فعالیت های روزمره شود.

در جراحی آب مروارید، لنز کدرشده را برمی دارند و یک عدسی دیگر به جای آن می گذارند. در حال حاضر، ۳ نوع عدسی جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد؛ لنزهای داخل چشمی (IOL)، لنزهای تماسی و عینک کاتاراکت.

تغییرات ناخوشایندی که بسیاری از سالمندان با آن مواجه می‌شوند نظیر فوت همسر، مشکلات جسمی و … می‌تواند از علل بروز افسردگی بالاخص در افرادی باشد که حمایت‌های لازم روحی و فیزیکی را دریافت نمی‌دارند.

 با این وجود، افسردگی جزئی از روند طبیعی پیری نیست و در واقع بسیاری از سالمندان به‌رغم چالش‌های گذران عمر، از زندگی خود خرسندند.

افسردگی نه تنها موجب می‌شود‌، افراد آن طور که باید از زندگی لذت نبرند بلکه می‌تواند عاملی برای به خطر انداختن سلامت آنان نیز باشد. اما اگر قادر به شناسایی علائم افسردگی و یافتن راه‌های مؤثر برای حمایت از این افراد باشیم‌، فرد افسرده می‌تواند زندگی شاد و شیرینی را تجربه کند.

تنزل و افتادگی بسیار دشوار است‌، حال چه فقدان استقلال فردی‌، حرکتی و سلامتی و یا از دست دادن عزیزی باشد که به او علاقه‌مندیم. احساس ناراحتی و غم در این شرایط امری است طبیعی حتی اگر هفته‌ها و ماه‌ها ادامه داشته باشد‌، با این وجود ازدست‌دادن امید و انگیزه، روندی طبیعی نبوده و مطمئنا موجبات افسردگی را پدید خواهد آورد.

اگرچه افسردگی در بین سالمندان امری معمول است تنها درصد کمی از این قشر از حمایت‌های لازم برخوردارند‌. دلایل بسیاری برای نادیده‌گرفتن این افراد وجود دارد. برخی تصور می‌کنند افسردگی جزئی از روند پیری و پیامد ازکارافتادگی‌است‌. سالمندان اغلب در انزوا به سر می‌برند و کسی متوجه اندوه و دلتنگی آنان نمی‌شود.

بسیاری از پزشکان تنها به درمان بیماری جسمی آنان پرداخته و ‌افسردگی آنان را نادیده می‌گیرند و البته بسیاری از افراد مسن نیز از صحبت درباره احساسات خود اباء دارند‌. بی‌توجهی و نادیده گرفتن هشدارها می‌تواند نتایج مخربی دربرداشته باشد. بنابراین‌ شناخت این علائم و جست‌وجوی راه‌هایی برای حمایت از سالخوردگان بسیار بااهمیت است‌.

دلایل افسردگی در سالمندان

1- انزوا و تنهایی‌: به‌دلیل کاهش روابط اجتماعی و مشکلات جسمی 
2-‌ از‌دست‌دادن انگیزه و هدف: احساس بی‌هویتی و بی‌هدفی به‌دلیل بازنشستگی و یا محدودیت‌های فیزیکی در انجام فعالیت‌ها
3- ‌مشکلات جسمی‌: بیماری و ناتوانی، دردهای مزمن و شدید و سابقه جراحی 
4-‌ تجویز دارو: بسیاری از نسخه‌های دارویی محرک و یا تشدید‌کننده افسردگی‌اند
5-‌ ترس و اضطراب‌: وحشت از مرگ و نگرانی به خاطر مشکلات مالی و یا جسمی

علائم و نشانه‌های افسردگی سالمندان

1- دلتنگی 
2- خستگی 
3- کاهش وزن و اشتها 
4- اختلال در خواب 
5- احساس بی‌ارزشی و سربار بودن 
6- تصور مدام مرگ 
7- کاهش و یا عدم‌علاقه به سرگرمی‌ها و تفریحات پیشین 
8-گوشه‌گیری و کناره‌گیری از اجتماع

افسردگی، خالی از اندوه و دلتنگی

همیشه تصورات ما از افراد افسرده درست نیست. بسیاری از آنان احساس ناراحتی نمی‌کنند و در عوض از کمبود انرژی و یا مشکلات جسمی شکایت دارند‌. در واقع مشکلات جسمی نظیر دردهای آرتروز و سردرد که مدام تشدید می‌شود، نشانه افسردگی در سالمندان است‌ که در اینجا ما به برخی از علائم این قشر از افراد اشاره می‌کنیم:

1- دردهای بی‌دلیل و ناگهانی 
2- ناامیدی و درماندگی 
3- ضعف حافظه 
4- رنجش و تحریک پذیری 
5- بی توجهی به غذا‌خوردن، عدم‌استفاده از داروها  
6- بی توجهی به بهداشت شخصی 
حمایت از سالمندان افسرده

افسردگی باعث تداخل در توانایی افراد برای کمک به روند درمان و به‌دست‌آوردن انرژی از دست رفته، می‌شود. سالمندان افسرده به مرور زمان مشکلات عدیده‌تری را تجربه خواهند کرد و اگر حاضر به قبول بیماری خود نبوده و یا به سبب خجالت و غرور از کمک طلبیدن اباء داشته باشند، شرایط پیچیده‌تر خواهد شد در نتیجه از‌میان‌برداشتن چنین موانعی ما را در بهبود هر چه بیشتر این افراد یاری خواهد داد‌.

اگر از سالمندی مراقبت می‌کنید که دچار افسردگی است می‌توانید حمایت عاطفی خود را به او اظهار کنید و به سخنانش با صبر و حوصله گوش فرا دهید. او را به خاطر احساساتش سرزنش نکنید و به واقعیت‌هایی اشاره کنید که در او ایجاد امید می‌کند. همچنین می‌توانید در تشخیص به موقع و تسریع روند درمانی او نظارت داشته باشید. او را نزد پزشک آگاه و باتجربه برده و در طول دوره درمان او را همراهی کنید‌.

راه‌های دیگری نیز برای کمک به عزیزان سالمندتان وجود دارد که در اینجا چندی را ذکر خواهیم کرد:

1- به او پیشنهاد قدم زدن بدهید: هنگامی‌که ذهن و بدن فرد فعال است افسردگی کاهش می‌یابد‌. به او فعالیت‌هایی را پیشنهاد دهید که او از انجام آن لذت ببرد. قدم‌‌زدن، فعالیت‌های هنری، دیدن فیلم و یا رفتن به موزه و هر‌آنچه باعث فعال نگه داشتن ذهن و جسم او شود مؤثر خواهد بود.

2- برنامه منظم روزانه داشته باشید‌: بیرون رفتن گروهی‌، ملاقات با دوستان و آشنایان‌، رفتن به اجتماعات و گروه‌های همسالان می‌تواند او را در مقابله با تنهایی و انزوا یاری دهد‌. اگر او در مقابل برنامه‌های شما مقاومت کرد با ملایمت برخورد کرده و او را به بودن با جمع ترغیب کنید.

3-وعده‌های غذایی سالم مصرف کنید‌: یک رژیم غذایی ناسالم باعث تشدید افسردگی می‌شود‌. بنابراین سعی کنید رژیم غذایی او مملو از سبزیجات‌، میوه‌، حبوبات و پروتئین کافی باشد‌.

4- فرد را ترغیب به تکمیل دوره درمان خود کنید‌: افسردگی به سرعت و به‌دنبال ناقص گذاشتن دوره درمان بازمی‌گردد.

5-وعده‌های دارویی تجویز‌شده را به او یاد آوری کنید‌.

کمک به‌خود برای درمان افسردگی

اگر افسرده هستید احتمالا حوصله انجام هیچ فعالیت و یا دیدن کسی را ندارید اما به خاطر داشته باشید انزوا و گوشه‌گیری تنها باعث تشدید علائم خواهد شد‌. هرچه از نظر فیزیکی و ذهنی و اجتماعی فعال‌تر باشید، مطمئنا احساس بهتری خواهید داشت‌. در اینجا به چندی از روش‌های مقابله و جلوگیری از افسردگی اشاره می‌کنیم:

1- از خانه بیرون بیایید‌: به پارک بروید، به آرایشگاه رفته و دستی به سر و گوش خود بکشید و ناهار را با دوستانتان میل کنید.

2- ‌با دیگران در ارتباط باشید: زمان‌هایی را که تنها هستید کاهش دهید‌، اگر قادر به حرکت نیستید از کسانی که دوستشان دارید دعوت کنید تا به دیدنتان بیایند و یا با تلفن با آنها در تماس باشید.

3- ‌داوطلب کمک به دیگران شوید‌: کمک به دیگران یکی از بهترین راه‌های به‌دست‌آوردن ارزش و احترام است‌.

4- می‌توانید مشغول به یادگیری مهارتی جدید شوید‌: به‌دنبال فعالیت‌هایی بروید که همیشه آرزوی انجام آن را داشته و قادر باشد خلاقیت شما را شکوفا سازد.

5-‌ بخندید‌: خنده بر هر درد بی‌درمان دواست‌. خواندن و گوش‌کردن به مطالب طنزآمیز می‌تواند روحیه شما را تقویت کند.

6-‌ ورزش کنید‌: اگر بیمار و ناتوان هستید راه‌های بسیاری وجود دارد تا قدرت بدنی خود را بالا ببرید حتی روی صندلی و ویلچر.

داروهای تحریک‌کننده افسردگی

تمام داروها اثرات جانبی دارند اما برخی از این داروها موجب بروز علائم افسردگی و یا تشدید آن می‌شوند. فعل و انفعالات شیمیایی و یا استفاده نامنظم از نسخه دارویی تجویز شده نیز عاملی‌برای بروز افسردگی است و این خطر برای سالمندان که احتمالا از چندین نسخه دارویی متفاوت استفاده می‌کنند‌، بیشتر است.

داروهایی که ممکن است باعث تحریک افسردگی شوند عبارتند از:
1- داروهـــای استروئیــدی و هورمونی
2- داروهای بیماران مبتلا به آرتروز
3- داروهای پایین آورنده فشار خون
4- داروهای تجویزی بیماران قلبی 
5- داروهای بیماران مبتلا به سرطان 
6- مسکن‌ها

شما می‌توانید لیستی از تمام داروهای مصرفی را تهیه و به پزشک معالج او نشان دهید‌. در این مواقع پزشک به شما خواهد گفت که داروها باعث ایجاد علائم افسردگی خواهند شد یا نه‌.