نکات مربوط به اصلاح شیوه زندگی در سالمند دیابتی

سالمندان مبتلا به دیابت نسبت به سالمندان غیر دیابتی در معرض خطر بیشتری از نظر مرگ زودرس،اختلال عملکرد وبیماری های همراه مانند فشار خون، بیماری قلبی عروقی وسکته ها،افسردگی،اختلال عملکرد شناختی ، بی اختیاری ادرار، سقوط ، دردهای دائمی و چند دارویی قرار دارند.

نیمی از افراد سالمند دیابتی،از بیماری خود اطلاعی ندارند؛علائمی مانند پرنوشی، تکرر ادرار، پرخوری وکاهش وزن که در سایر گروه های سنی احتمال دیابت را مطرح می کند در سالمندان به ندرت بروز می کند.گاهی سالمندان دیابتی وقتی با یک عارضه مانند سکته قلبی یا مغزی در بیمارستان بستری می گردند، تشخیص دیابت برای آنها داده می شود.

سالمندان برای تشخیص زودهنگام وکاهش عوارض دیابت باید با با نظر پزشک آزمایشات روتین از نظر ابتلا به دیابت را انجام دهند.

مداخلات آموزشی برای اصلاح شیوه زندگی در سالمند مبتلا به دیابت:

1.کنترل دقیق قند خون

2.کاهش وزن:

در صورت داشتن اضافه وزن بهتر است بیمار سعی کند وزن خود را در محدوده نرمال قرار دهد.

3.تغذیه مناسب:

-افزایش تعداد وعده های غذا و کاهش میزان مصرف غذا در هر وعده

-رعایت تناسب بین غذای مصرفی با فعالیت بدنی

-حذف نکردن یکی از وعده های اصلی غذایی به خصوص در سالمندان لاغر و سالمندان تحت درمان دارویی

-مصرف بیشتر میوه های غیر شیرین وسبزیجات

-محدود کردن مصرف میوه های شیرین مانند انگور، خربزه، خرما، توت و…همچنین خشکبار مانند قیسی، کشمش و…

-استفاده بیشتر از حبوبات در وعده های غذایی

-استفاده از نان های سبوس دار

-محدود کردن مصرف قندهای ساده مانند قند،شکر،شیرینی و..

-استفاده از مواد نشاسته ای مانند نان،برنج،سیب زمینی،گندم،جو، ماکارونی و..به میزانی که موجب افزایش وزن نشود.

-کاهش مصرف چربی

-استفاده از گوشت های کم چرب

-استفاده از ماست وشیر کم چرب

-محدود کردن مصرف زرده تخم مرغ

-استفاده از روغن مایع مانند کانولا و وزیتون

4.ورزش وتمرینات ورزشی:

افزایش فعالیت در کنترل قند خون اهمیت بسیاری دارد. ورزش و تمرینات ورزشی باید متناسب با شرایط و وضعیت سلامت شخص باشد وبه طور منظم ومستمر انجام گیرد.برای تعیین نوع ورزش بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

5.پیشگیری از افت قند خون ودانستن چگونگی برخورد با افت قند خون:

علایم افت قند خون شامل احساس ضعف،سرگیجه، تغییر در خلق وخو، لرزش، تعریق، خستگی مفرط، تاری دید، سردرد و رنگ پریدگی می باشد.

در صورت بروز علائم افت قند خون، بلافاصله سه حبه قند  یا دو قاشق شکر در یک لیوان آب حل کرده یا سه چهارم لیوان آبمیوه یا یک قاشق غذا خوری عسل مصرف نمایید وتا یک ساعت آینده یک وعده غذایی شامل کربوهیدرات و پروتئین مصرف نمایید.

6.مراقبت از پا ها:

-هر روز پای خود را بشویید و با حوله خشک کنید.

-ناخن های پای خود را کوتاه نگه دارید،نباید ناخن هایتان را از ته کوتاه نکنید.

-جوراب خود را روزانه تعویض کرده و از جوراب نخی استفاده کنید.

-از کفش راحت، پاشنه کوتاه وپنجه پهن استفاده کنید.

-در خانه از کفش راحت یا دمپایی استفاده کنید.

-پاهای خود را روزانه از نظر وجود قرمزی،تورم،تغییر رنگ،ترک خوردگی و ترشح اطراف ناخن بررسی کنید؛در صورت لزوم از فردی دیگر کمک بگیرید یا از آینه استفاده کنید.

-از نزدیک کردن پای خود به آتش بخاری،شوفاژ یا هر وسیله گرمایشی دیگر خودداری نمایید.

7.ترک دخانیات

8.آشنایی بانحوه ی مصرف و تزیق انسولین:

-انسولین باز شده را در یخچال نگهداری کنید اما از قرار دادن آن در سرمای شدید خودداری کنید.از تکان دادن شدید انسولین خودداری کنید.

-انسولین باید نیم ساعت قبل از غذا خوردن تجویز شود.

-بهداشت سرنگ را رعایت نمایید.

-تزریق انسولین را به صورت دقیق یاد بگیرید واز تزریق عضلانی آن خودداری نمایید و آن را به صورت زیرجلدی استفاده نمایید.

-تغییرات پوستی مانند تورم یا سفتی باعث کاهش در سرعت جذب انسولین می شود.

-تزریق انسولین را به صورت چرخشی انجام دهید(محل های تزریق به ترتیب کاهش در سرعت جذب عبارتند از اطراف ناف،بازوها، ران ها وسپس باسن)

9.مصرف داروهای تجویز شده:

-معمولا بیماران دیابتی از داروهای متعددی استفاده می کنند.بیمار باید نام داروی مصرفی،روش استفاده،زمان مصرف وعوارض جانبی داروهای مصرفی را بداند وهر دارو را طبق دستور پزشک مصرف نماید.

-برخی داروها با داروهای دیگر تداخل دارند،بیمار باید برای پیشگیری از بروز تداخلات دارویی لیست داروهای مصرفی خود را تهیه و در اختیار پزشک قرار دهد.