سیاتیک چیست؟ علائم و راه های پیشگیری از آن
سیاتیک نام یک عصب است. اصطلاح سیاتیک در حقیقت مربوط به دردی است که در طول عصبی به همین نام انتشارمی‌یابد. این عصب طولانی‌ترین عصب داخل بدن شما است که از لگن تا انتهای پا ادامه دارد و در طول مسیر خود به شاخه‌های متعددی تقسیم میشود. هرگونه فشار بر روی این عصب میتواند باعث ایجاد درد در تمام طول عصب شود (یعنی مسیری که از کمر شروع میشود و از پشت پا پایین می‌آید و تا پاشنه پا می‌رسد) البته علائم ممکن است از یک درد خفیف تا ناتوانی و از کارافتادگی کامل متغیر باشد و گاهی ممکن است با احساس خارش، سوزش، بی‌حسی و ضعف عضلانی هم همراه باشد. این درد به‌طور تدریجی شروع شده و با گذشت زمان افزایش می‌یابد و در هنگام نشستن، برخاستن، عطسه یا سرفه‌کردن بدتر میشود. ویژگی آن هم این است که معمولاً فقط یکی از اندام‌های تحتانی شما را درگیر میکند. در موارد خیلی شدید بیماری، شاید حتی کنترل مثانه یا روده نیز از دست برود. این وضعیت اخیر، بسیار نادر، اما بسیار خطرناک است.
علائم سیاتیک
معمولاً سیاتیک صرفاً یک نقطه از بدن را درگیر میکند. به طوری که درد از ران تا کف پا کشیده میشود. رایج‌ترین علائم سیاتیک عبارت است از:
* احساس سوزش
* گزگز شدن
* درد شدید
* احساس لمسی و کرخی
* احساس ضعف در ناحیه ران‌ها و ساق پا
علل و عوامل سیاتیک
عوامل اصلی سیاتیک به شرح زیر است:
* تنگی کانال کمر
* تومورها بخصوص تومور کندروسارکوم
* بارداری (رحم به ارگان‌های داخلی فشار آورده و به این ترتیب باعث انقباضات عضلانی میشود).
عوامل افزایش دهنده خطر سیاتیک
در زیر به بیان مواردی که شانس ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند میپردازیم:
1- سن
تغییرات در ستون فقرات که با سن افراد مرتبط هستند مانند: دیسک فتق، اسپور استخوان از شایع ترین علل بروز سیاتیک هستند. بنابراین افراد مسن، بیشتر از جوان تر ها به این بیماری مبتلا میشوند.
2- چاقی
وزن اضافی بدن، میتواند به تغییرات ستون فقرات که باعث درد در رگ سیاتیک میشوند؛ دامن بزند. همچنین اضافه وزن باعث درد های ناشی از فشار زیاد به ستون فقرات میشود که از علائم اولیه سیاتیک است.
3- شغل شما
اگر شغلی دارید که اغلب در حال بلند کردن اجسام سنگین یا پیچاندن کمر خود هستید؛ یا اینکه در حال رانندگی وسایل نقلیه و موتورها برای مدت طولانی میباشید؛ ممکن است به سیاتیک مبتلا شوید اما شواهد قطعی وجود ندارد.
4- نشستن طولانی مدت:
بدیهی است که افراد فعال، تجرک کافی و خوبی دارند و کمتر از افراد بی تحرک در خطر این بیماری به سر میبرند. افرادی که به صورت طولانی در حالت نشسته هستند یا سبک زندگی آرامی دارند، خطر بیشتری را به جان میخرند.
5- دیابت
این بیماری که سبب افزایش قند خون شما میشود، خطر دردهای سیاتیکی را افزایش میدهد.
پیشگیری از سیاتیک
جلوگیری و پیشگیری از یک بیماری هیچ موقع به صورت قطعی نیست اما میتوان خطر ابتلا را به صفر نزدیک کرد. در پیشگیری از سیاتیک هم این موضوع صادق است! مواردی که در پیشگیری از سیاتیک موثر هستند در پایین آمده است:
1- تمرین و ورزش را فراموش نکنید:
برای داشتن عضلات و استخوان بندی قوی که با هر تلنگری از هم نپاشد، نیازمند تمرینات خوبی هستید. تمرین و ورزش به صورت منظم، بدن شما را در برابر آسیب ها مقاوم میسازد و به طور مستقیم، از آسیب های عصبی و استخوانی پیشگیری میکند.
2- نشستن خود را اصلاح کنید:
مهمترین چیزی که بر ستون فقرات یک فرد بی تحرک تاثیر میگذارد، نشستن اوست! اگر در حالت نشسته، به صورت نادرست بنشینید، ستون فقرات شما آسیب میبیند. یک صندلی مناسب شامل پشتی S مانند، دسته و پایه های با ارتفاق خوب و ترجیحا گردان است. اگر صندلی مناسبی نداشتید، یک حوله یا بالشت در پشت کمر خود قرار دهید تا حالت عادی آن حفظ شود.
3- مکانیک بدن خوب داشته باشید:
اگر برای دوره های طولانی مدت ایستاده اید، استفاده از یک مکانیزم خوب، میتواند سبب سلامت کلی ستون فقرات شما باشد. در هر حالتی پشت خود را صاف نگه دارید و از زانو ها خم شوید.