سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی عبارت است از اختلال در خونرسانی به مغز که در اثر لخته، پاره شدن یک رگ خونی مغز و یا اختلال در تخلیه تمام یا بخشی از خون مغز، به صورت ناگهانی رخ می دهد.

به دنبال قطع خونرسانی به سلول های مغزی، این سلول ها دچار کاهش اکسیژناسیون  می گردند و در صورت ادامه این روند سلول های مغز از بین خواهند رفت. با توجه به این موضوع که سلول های مغزی سلول های غیرقابل تجدید هستند، پس درمان سکته مغزی در مراحل اولیه به عنوان فاکتور تعیین کننده بقا، مرگ یا ناتوانی فرد در نظر گفته می شود.

دلایل اهمیت شناخت سکته مغزی

سکته مغزی سومین عامل برجسته مرگ پس از بیماری های قلبی و سرطان و همینطور دلیل مهمی برای معلولیت در جامعه می باشد.

سکته مغزی یک اورژانس واقعی است و صدمات اصلی در همان ساعات اولیه رخ می دهد؛ نکته حائز اهمیت این است که درمان در همان ساعات اولیه وجود دارد و بسیار موثر می باشد. بهترین زمان برای درمان همان ساعت اول می باشد. به طور کلی درمان در چهار ساعت و نیم اول قابل انجام است، اما هرچه سریعتر صورت پذیرد، میزان آسیب وارده کمتر و نتایج بهتری حاصل خواهد شد.

عوامل خطر سکته مغزی کدامند؟

وجود برخی از فاکتورها و عوامل، احتمال و ریسک سکته مغزی در فرد را بالا می برد که این عوامل عبارتند از:

-فشارخون بالا

-آنوریسم عروق مغز

-دیابت

-اختلالات چربی خون

-استرس

-سیگار و برخی انواع مواد مخدر

-چاقی

و…

مهم ترین علائم و نشانه های سکته مغزی را بشناسیم:

نحوه بروز علائم منحصر به فرد است، اما در اکثر موارد شروع ناگهانی است و به تدریج پیشرفت می نماید. علائم بسته به نوع سکته و ناحیه آسیب دیده مغز متفاوت می باشد، اما بیشترین درگیری در مرکز تکلم، حرکت و حس می باشد.

علائم و نشانه های اصلی سکته مغزی عبارتند از:

1.عدم تقارن صورت

2.ضعف و سستی اندام ها

3.اختلال در تکلم بیمار( ممکن است بیمار لکنت داشته باشد، کلمات را نامناسب یا نامفهوم بیان کند یا اصلا صحبت نکند)

سایر علائم عبارتند از:

کاهش حس درد و لمس، اختلال در درک کلمات، سرگیجه، دوبینی، عدم تعادل، اختلال ناگهانی بینایی یک یا دو چشم، انحراف چشم، اختلال شناخت، اختلال وضعیت هوشیاری (از گیجی تا بی قراری و کما)، بی حسی در نیمی از بدن، فلج یک سمت بدن، عدم کنترل ادرار یا مدفوع، تشنج، سردر شدید

*اگر فرد دچار سردرد شدید ناگهانی یا کاهش ناگهانی سطح هوشیاری شد، باید بیمار را از تحرک واعمالی مانند زور زدن که باعث افزایش فشار درون مغز می گردد، منع نمود و به صورت اورژانسی فرد را به اولین مرکز درمانی رساند؛ توصیه می شود انتقال بیمار توسط نیروهای اورژانس صورت گیرد.

تشخیص سریع سکته مغزی

1.توجه به قرینه بودن صورت: از فرد بخواهید لبخند بزند، توجه کنید که آیا یک طرف صورتش بی حرکت است؟

2.از فرد بخواهید دو دست خود را بالا بیاورد؛ آیا فقط یک دست را بالا می آورد؟

3.از فرد بخواهید جمله ای را تکرار کند؛ آیا در گفتن جمله ناتوان است، یا نامفهوم جمله را تکرار می کند، یا برخی کلمات را حذف می کند؟

4.اگر جواب هر کدام از سوالات ذکر شده«بله» است، فرد دچار سکته مغزی شده پس بدون اتلاف وقت فورا با اورژانس تماس بگیرید. توجه کنید بهترین پیامد درمانی، زمانی حاصل می شود که درمان در همان لحظات ابتدایی صورت پذیرد پس در تماس با اورژانس تعلل نکنید.

راهکارهای موثر جهت پیشگیری از سکته مغزی کدامند؟

-کنترل فشارخون

-درمان دیابت و کنترل قندخون

-کاهش وزن و رعایت رژیم غذایی

-ترک دخانیات

-ورزش و فعالیت منظم بدنی