تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر

در این متن با تمرکز بر موضوع تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر برخی نکات مهم و کلیدی در این باره را به مراقبان افراد آلزایمری متذکر می شویم. برای کسب اطلاعات سودمند در این باره با ما همراه باشید.

آیا تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر، رژیم غذایی خاصی را می طلبد؟

برای تمام افراد، خوردن وعده های غذایی بسیار مغذی و متعادل جهت حفظ هر چه بیشتر سلامت شان مهم است. افرادی که به بیماری آلزایمر مبتلا هستند نیازی به رژیم غذایی خاصی ندارند مگر اینکه نیاز به کنترل سایر شرایط پزشکی مانند دیابت، فشار خون یا کلسترول بالا در تغذیه آنها مهم باشد.

آیا تغییراتی که در افراد مبتلا به آلزایمر رخ می دهد، تغذیه سالم را برای آنها دشوارتر می کند؟

بله. اولا، روند طبیعی پیری خود می تواند عادات غذایی را تغییر دهد. به عنوان مثال، حس چشایی و بویایی فرد ممکن است با افزایش سن تغییر کند، که می تواند بر آنچه او برای خوردن انتخاب می کند تأثیر بگذارد و بر سلامت کلی وی تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است مشکلاتی در دندانها یا لثه ها یا پروتزهای مصنوعی ایجاد شود که باعث ناخوشایند تر شدن غذا خوردن برای آنها شود. بیماری های موثر بر بینایی نیز در افراد مسن شایع است. این امر می تواند تهیه، شناخت و لذت بردن از غذاها را دشوارتر کند.

علاوه بر این تغییرات معمول وابسته به سن، تغییر در توانایی عملکرد فرد با پیشرفت بیماری آلزایمر، حفظ سلامتی را حتی بیشتر دشوار می کند. در مورد تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر به یاد داشته باشید که افراد مبتلا ممکن است:

• خوردن و آشامیدن را فراموش کنند
• مراحل مربوط به پخت و پز را فراموش کنند
• به دلیل داروهایی که مصرف می کنند، تغییر در دوز دارو یا افسردگی اشتهای خود را از دست بدهند
• نحوه نگهداری و استفاده از ظروف را فراموش کنند
• در برقراری ارتباط تمایل خود به غذاهایی که دوست دارند بخورند مشکل دارند یا اینکه نمی توانند گرسنگی یا تشنگی را تشخیص دهند
• در جویدن و بلعیدن مشکل پیدا کنند

مراقبان چه کاری می توانند برای بهبود و تشویق عادات بهتر خوردن و آشامیدن در افراد مبتلا به آلزایمر انجام دهند و آنها را تشویق کنند؟

در مورد تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر، بسته به دلیل اصلی عدم تغذیه مناسب، ممکن است با تاکتیک های مختلفی بتوان به هر فرد به صورت منحصر به خودش کمک کرد. در اینجا چند نکته وجود دارد.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر برای از دست دادن اشتها

• انواع غذاهای رنگی مختلف با رایحه های دلپذیر را ارائه دهید.
• وعده های غذایی کمتر، اما دارای غذاها، نوشیدنی ها و میان وعده های بیشتر را ارائه دهید.
• برای افزودن عطر و طعم به غذاها از گیاهان و ادویه ها، سس ها، فلفل دلمه ای یا آب گوشت استفاده کنید.
• غذا را گرم سرو کنید تا جذابیت آن حفظ شود.
• از پزشک درباره مکمل های غذایی مایع یا داروهای محرک اشتها سوال کنید.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر برای مشکل جویدن یا بلعیدن

اگر فرد در بلعیدن مشکل دارد با یک درمانگر گفتار و زبان صحبت کنید، زیرا ممکن است فرد نیاز به ارزیابی بلع داشته باشد. همچنین برای اطمینان از اینکه فرد به اندازه کافی تغذیه می کند با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.

• غذاهای نرم و مرطوب، مانند تخم مرغ خرد شده، بلغور جو دوسر، ماست، پنیر دلمه ای، پوره سیب زمینی، سس سیب، سوپ، ماهی پخته شده، آب میوه، میلک شیک و اسموتی را در برنامه غذایی افراد آلزایمری که دچار مشکل بلع هستند، وارد کنید.
• در مورد انواع دیگر غذاها، غذا را خرد کرده یا به قطعات کوچک و لقمه ای برش دهید.
• مطمئن شوید که فرد صاف نشسته است، در حالی که سر کمی به سمت جلو خم شده باشد.
• دهان فرد را بعد از هر وعده غذایی بررسی کنید تا مطمئن شوید همه غذا بلعیده شده است.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر دارای مشکل در استفاده و نگه داشتن ظروف و فنجان ها

• غذایی را که از قبل به قطعات ½ اینچی بریده شده سرو کنید تا فرد بتواند آن را با قاشق بخورد.
• “غذاهای فینگر” را که برای خوردن آن ها به ظروف نیاز نیست مانند ساندویچ، پنیر، همبرگر، هات داگ، کوئیچ های مینیاتوری و برش میوه ها ارائه دهید.
• با یک متخصص کاردرمانی صحبت کنید تا ظروف و فنجان هایی را معرفی کند که باعث سهولت خوردن و آشامیدن شوند.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر که عصبانی یا تحریک پذیر است

ممکن است تغییراتی در رفتار فرد مبتلا به زوال عقل ایجاد شود که می تواند شامل تحریک و عصبانیت باشد. این رفتارها می توانند به روشهایی مانند امتناع از خوردن غذا یا تف کردن غذا آشکار شوند. در این مورد تلاش برای فهمیدن اینکه چرا فرد اینگونه رفتار می کند و در مورد آن چه باید کرد، می تواند چالش برانگیز باشد. برخی از دلایل احتمالی رفتار آنها عبارتند از:

• آنها غذا یا نوشیدنی را دوست ندارند.
• غذا یا نوشیدنی خیلی گرم است.
• آنها مردم یا منطقه غذایی را که در آن هستند دوست ندارند.
• آنها از سختی هایی که متحمل می شوند ناامید شده اند.
• آنها احساس می کنند برای پایان دادن به وعده غذایی خود عجله دارند.
• آنها نمی خواهند به خوردن و آشامیدن کمک کنند.

چه باید کرد؟ در مورد تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر که عصبانی یا تحریک پذیر است: برای شروع یا پایان غذا خوردن عجله نکنید. اگر فرد در صحبت کردن مشكل دارد، به زبان بدن و چشم های او نگاه كنید تا در مورد آنچه كه می خواهد یا نیاز دارد، اطلاع پیدا کنید. هرگز فرد را برای خوردن و آشامیدن تحت فشار قرار ندهید. اگر علائم خشم یا تحریک در فرد مشاهده شد، صبر کنید تا او آرام شود و سپس مقداری غذا و نوشیدنی به او پیشنهاد دهید.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر که مشکلات بینایی دارند

در مورد تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر که مشکلات بینایی دارند، غذاهای موجود در بشقاب و محل قرارگیری آنها را توضیح دهید. برای این کار می توانید موقعیت ها را در مقایسه با صفحه ساعت متذکر شوید، به عنوان مثال بگویید مرغ سوخاری در بشقاب در موقعیت ساعت 6:00 صفحه ساعت قرار دارد، سیب زمینی له شده به همراه گوشت در موقعیت ساعت 3:00 قرار دارند و غیره.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر دچار زوال عقل شدید

فرد مبتلا به زوال عقل شدید ممکن است چگونه غذا بخورد؟ به عنوان مثال، او ممکن است با نزدیک شدن قاشق غذا، دهان خود را باز کند، پس از خود به عنوان الگویی برای نشان دادن نحوه باز کردن دهان برای دریافت قاشق غذا استفاده کنید. این فرد ممکن است در عمل جسمی غذا خوردن به کمک نیاز داشته باشد.

همچنین تزییناتی را که شبیه غذا هستند و ممکن است با غذا اشتباه گرفته شوند مانند موم یا میوه های پلاستیکی یا بسته های صابون لباسشویی را از دسترس این افراد خارج کنید.

آیا نکات کلی دیگری در مورد تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر برای ایجاد یک محیط غذایی مناسب و یا روشهای دیگر برای تشویق فرد مبتلا به بیماری آلزایمر به غذا خوردن وجود دارد؟

• فرد را در پروسه تهیه غذا درگیر کنید (البته اگر توانایی آن را دارد). شاید او بتواند به پخت بخشی از غذا کمک کند یا سفره را بچیند.
• در انتخاب وسایل لازم برای صرف وعده های غذایی، هنگام خوردن هر نوع وعده (به عنوان مثال ممکن است ناهار بزرگتر و شام کوچکتر را ترجیح دهد) به فرد اجازه دهید تا آنجا که ممکن است استقلال یابد؛ همچنین در مورد اینکه کجا را برای غذا خوردن انتخاب کنید از او نظر بخواهید. به یاد داشته باشید، ترجیحات غذایی ممکن است تغییر کند و فرد ممکن است غذاهایی را که قبلا هرگز دوست نداشته دوست داشته باشد.
• زمان غذا را به یک رویداد اجتماعی سرگرم کننده و دوستانه تبدیل کنید. با هم غذا بخورید و درباره وقایع شگفت انگیز زندگی در گذشته شخص صحبت کنید.
• هر گونه آشفتگی و حواس پرتی را از منطقه مخصوص غذا خوردن حذف کنید.
• یک موسیقی ملایم را که فرد از آن لذت می برد پلی کنید.
• اطمینان حاصل کنید که محل غذا خوردن دارای نور کافی باشد.
• از هر کاسه یا بشقابی که غذا خوردن را تا حد ممکن برای فرد آسان کند استفاده کنید.
• از رنگ های متفاوتی برای سفره، زیرانداز، کاسه و بشقاب استفاده کنید، این می تواند به سهولت مشاهده غذا کمک کند.
• قبل از سرو، دمای غذاها و نوشیدنی ها را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که غذا گرم است اما نه خیلی گرم. دقت داشته باشید که برخی از افراد مبتلا به زوال عقل نمی توانند تشخیص دهند که غذا یا نوشیدنی برای مصرف، بیش از حد گرم است.
• فرد را برای خوردن غذا تحت فشار قرار ندهید یا عجله نکنید که او غذایش را تمام کند. همچنین، اگر فرد غذا خوردن را متوقف کرده است، غذا را تمام نکرده فرض نکنید. او ممکن است خسته شده یا تمرکز خود را از دست داده باشد. وعده های غذایی کوچکتر یا غذاهای فینگر را امتحان کنید. غذا را دوباره گرم کنید تا باعث جذابیت بیشتر شود. از فرد بپرسید آیا دوست دارد برای خوردن غذا کمی به او کمک کنید.

تغذیه در بیمار مبتلا به آلزایمر و برخی از نکات مهم جهت تهیه غذای سالم برای او

• انواع غذاها را از هر گروه غذایی- میوه ها، سبزیجات، پروتئین (ماهی، گوشت، تخم مرغ، آجیل، لوبیا)، لبنیات، غلات و روغن ها در سبد غذایی فرد مبتلا به آلزایمر قرار دهید. بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه می کنند رژیم غذایی سالم برای قلب مانند رژیم DASH یا رژیم مدیترانه ای را دنبال کنید.
• از سرو غذاهای سرخ شده با چربی اشباع و کلسترول بالا خودداری کنید.
• قندها را کاهش دهید.
• مصرف نمک را محدود کنید.
• دقت داشته باشید که فرد، روزانه هشت لیوان آب بنوشد. بسیار مهم است که افراد مسن مایعات کافی بنوشند. کمبود مایعات کافی منجر به کم آبی بدن می شود که می تواند منجر به گیجی، عفونت ادراری و یبوست شود. اطمینان حاصل کنید که یک نوشیدنی همیشه همراه با همه وعده های غذایی و میان وعده ها تهیه شده است. اطمینان حاصل کنید که لیوان نگهدارنده نوشیدنی به راحتی قابل کنترل است و خیلی سنگین نیست.
• حتماً در مورد تداخلات غذایی احتمالی با داروهایی که فرد مبتلا به آلزایمر مصرف می کند از پزشک متخصص سوال کنید.