آپنه خواب یا (وقفه تنفسی) در سالمندی چیست؟

آپنه‌ خواب، نوعی اختلال جدی است که در آن تنفس به‌طور مکرر قطع می‌شود و دوباره ادامه پیدا می‌کند. هر توقف می تواند برای چندین ثانیه یا حتی چندین دقیقه طول کشیده و معمولاً تعداد زیادی توقف در یک شب اتفاق می افتد (ده ها یا حتی صدها بار). هر کدام از این دوره ها یک «آپنه» نامیده می‌شود. اکثر این دوره‌ها با صدای خرخر بلند همراه است که در بعضی موارد با صدا و احساس خفگی همراه می شود که در آن فرد ناگهان با حالت خفگی از خواب بیدار می شود. اگر با صدای بلند خروپف می کنید و و حتی پس از یک خواب شبانه‌ی کامل بازهم خسته هستید، ممکن است آپنه‌ خواب داشته باشید.

انواع اصلی آپنه‌ خواب

آپنه انسدادی خواب :

شایع ترین نوع آپنه خواب,  آپنه انسدادی خواب است.  آپنه انسدادی خواب یعنی اینکه مجرای جریان هوا متلاشی شده یا در طول خواب مسدود می‌‌شود. ین مشکل می‌تواند ناشی از لوزه‌های بزرگ، زبان بزرگ یا بافت بیش از حد در راه تنفسی مسدود شده باشد. .

آپنه مرکزی خواب:

 زمانی اتفاق می افتد که مغز شما سیگنال های مناسب را برای عضلات کنترل تنفس ارسال نمی کند.

سندروم آپنه خواب مختلط (مرکب):

زمانی رخ می دهد که کسی هر دو آپنه انسدادی خواب و آپنه مرکزی خواب را داشته باشد.

علائم آپنه خواب

نشانه‌های دو آپنه‌ خواب انسدادی و مرکزی، مشترک هستند و گاهی اوقات همین مسئله، تشخیص نوع آپنه را دشوار می‌سازد.

رایج ترین علائم و نشانه‌های آپنه‌های خواب انسدادی و مرکزی عبارتند از:

• خروپف با صدای بلند که معمولا در آپنه‌ خواب انسدادی بارزتر است
• تنفس منقطع در طول خواب به‌طوری که اشخاص دیگر متوجه‌ آن شوند
• بریدن ناگهانی از خواب به همراه تنگی نفس که احتمال زیاد نشان دهنده ی آپنه خواب مرکزی است
• سردرد صبحگاهی
• مشکلات توجه

ریسک فاکتورها یا (عوامل خطری) که احتمال ابتلا به آپنه‌ خواب انسدادی را افزایش می دهد:

1. اضافه وزن:  افرادی که چاق هستند، چهار برابر افرادی با وزن طبیعی، در معرض خطر آپنه قرار دارند. رسوبات چربی در اطراف راه هوایی فوقانی می‌تواند تنفس شما را مسدود کند. اما همه‌ی کسانی که آپنه‌ خواب دارند، دارای اضافه وزن نیستند
2. باریک بودن راه هوایی:  ممکن است گلوی شما به‌طور ارثی باریک باشد یا ممکن است لوزه‌ها یا آدنوئیدها (لوزه‌ی سوم) بزرگ شوند و راه هوایی را مسدود کنند، به‌خصوص در کودکان مبتلا به آپنه‌ خواب.
3. مرد بودن:  احتمال ابتلا به آپنه‌ خواب در مردان دو برابر زنان است. با وجود این، خطر ابتلا به آپنه‌ خواب در زنان دارای اضافه وزن و در دوران یائسگی افزایش می‌یابد.
4. سابقه‌ی خانوادگی:  اگر یک یا چند نفر از اعضای خانواده‌ی شما مبتلا به آپنه‌ خواب باشند، خطر دچار شدن شما به آپنه افزایش می‌یابد.
5. سیگار کشیدن:  احتمال ابتلای افراد سیگاری به آپنه‌ خواب انسدادی، ۳ برابر کسانی است که هرگز سیگار نکشیده‌اند. سیگار کشیدن می‌تواند میزان التهاب و احتباس مایع را در راه هوایی فوقانی افزایش دهد. این ریسک بعد از ترک سیگار، به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

ریسک فاکتورها یا ( عوامل خطری ) که احتمال ابتلا به آپنه‌ خواب مرکزی را افزایش می دهد :

1. اختلالات قلبی: افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپنه‌ خواب مرکزی قرار دارند.
2. استفاده از مُسکن‌های نارکوتیک (مخدر): داروهای اپیوئید (مخدر)، خصوصا انواع طولانی‌اثر آنها مانند متادون، خطر ابتلا به آپنه‌ خواب مرکزی را افزایش می‌دهند.
3. سکته‌ی مغزی: افرادی که قبلا دچار سکته مغزی شده‌اند، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به آپنه‌ خواب مرکزی نیازمند به درمان قرار دارند.

درمان آپنه خواب :

برای موارد ملایم آپنه خواب، پزشک ممکن است فقط تغییرات شیوه زندگی، مانند از دست دادن وزن یا ترک سیگار را توصیه کند. اگر آلرژی بینی دارید، پزشک درمان آلرژی را توصیه می کند.

اگر این اقدامات علائم و نشانه های شما را بهبود نمی دهد و یا اگر آپنه شما متوسط ​​تا شدید باشد، تعدادی از درمان های دیگر نیز موجود است.

بعضی از دستگاه ها می توانند راه هوایی مسدود شده را باز کنند. در موارد دیگر، جراحی ممکن است ضروری باشد.

درمان غیر جراحی:

فشار مثبت هوایی مداوم (CPAP): اگر آپنه متوسط ​​تا شدید خواب دارید، ممکن است با استفاده از دستگاهی که فشار هوا را از طریق یک ماسک در هنگام خواب استفاده کنید. با CPAP (SEE-pap)، فشار هوا تا حدودی بیشتر از هوا در اطراف است و فقط به اندازه کافی برای جلوگیری از عبور عروق هوایی بالا، جلوگیری از آپنه و خروپف است.

اگر چه CPAP رایج ترین و قابل اعتماد ترین روش درمان آپنه خواب است، برخی افراد آن را ناراحت کننده می دانند. بعضی از مردم این درمان را رها می کنند، اما اکثر افراد با کمی تمرین یاد می‌گیرند که چگونه کشش بندها را طوری تنظیم نمایند که هم احساس راحتی کنند و هم فشار هوای مناسبی دریافت نمایند.

ممکن است که لازم باشد تا برای پیدا کردن ماسکی که با آن احساس راحتی می‌کنید، بیش از یک نوع ماسک را امتحان کنید. استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز به همراه دستگاه CPAP برای برخی از افراد مفید است. اگر در استفاده از این دستگاه به مشکل برخوردید، آن را کنار نگذارید. در این‌ باره با پزشک‌تان مشورت کنید و از او بپرسید که انجام چه تغییراتی می‌تواند به راحتی بیشتر شما در حین استفاده از دستگاه کمک کند.

عمل جراحی :

معمولا عمل جراحی گزینه اخر بعد از امتحان روش های دیگر است. به طور کلی، قبل از بررسی عمل جراحی حداقل یک آزمایش سه ماهه با دیگر گزینه های درمان پیشنهاد شده است. با این حال برای افراد معدودی که دارای مشکلات خاصی در ساختار فک‌شان هستند، جراحی به‌عنوان اولین و بهترین گزینه به‌ کار می‌رود.

برای خدمات پزشکی و پرستاری می توانید به صورت شبانه روزی با مرکز درمان در منزل امداد تماس حاصل فرمایید. ( تلفن تماس : 72103 )