آیا سالمند دیابتی به مراقبت های ویژه ای نیازمند است؟
مراقبت های کلی
سالمند دیابتی به دلیل مسائل مرتبط با افزایش سن، علاوه بر مراقبت‌های کلی به مراقبت‌های ویژه‌ای هم نیازمند است
هر فرد سالمند همیشه باید نوشته‌ای حاوی اطلاعات مربوط به بیماری یا بیماری‌های فعلی، قبلی و اعمال جراحی انجام شده، داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کند و داروهایی را که به آن‌ها حساسیت دارد همراه داشته باشد.
کنترل عوارض ناشی از دیابت در سالمندان مشکل‌تر از سایر گروه‌های سنی است. از این رو باید از سالمندان مراقبت خاص به عمل آید تا از بروز این عوارض جلوگیری شود:
- با توجه به این که ممکن است سکته قلبی در مبتلایان به دیابت، با درد زیادی همراه نباشد و حتی گاهی بدون درد باشد، لازم است به طور مرتب تحت نظر متخصص قلب و عروق باشد و از انجام فعالیت‌های بدنی سنگین و ورزش‌های طولانی مدت بپرهیزد.
- تمیز نگه داشتن تمام قسمت‌های بدن بسیار مهم است زیرا میکروب می‌تواند از راه ترک‌های کوچک پوست به داخل بدن راه یافته و عفونت جدی ایجاد کند. معمولاً پوست افراد سالمند خشک است و پس از شستشو خشک‌تر هم می‌شود. در این شرایط می‌توان پس از استحمام و شستشو با یک کرم ملایم و یا روغن مخصوص آن را چرب کرد.
- یبوست می‌تواند یکی از نشانه‌های افزایش قند خون باشد زیرا افزایش ادرار ناشی از بالا رفتن قند خون، موجب کم‌آبی بدن و جذب مایعات از روده‌ها و لذا سفت شدن مدفوع می‌شود. با نوشیدن مایعات فراوان و کنترل قند خون می‌توان مشکل یبوست را حل کرد.
- عفونت‌های مجاری ادراری در زنان مسن دیابتی شایع هستند. بوی ناخوشایند و تند ادرار نشانه‌ای از وجود عفونت است. در این موارد حتماً بیمار را جهت بررسی دقیق‌تر نزد پزشک ببرید.
- اندازه‌گیری مرتب قند خون و ثبت آن ضروری است. آزمایش قند خون ناشتا بهترین راهنما برای دانستن وضعیت قند خون است. جهت انجام این کار از گلوکومتر می‌توان استفاده کرد.
مراقبت‌های ویژه از چشم‌ها
بیشتر سالمندان به علت مشکلات بینایی که با بالا رفتن سن ایجاد می‌شوند، نیاز به عینک پیدا می‌کنند ولی سالمند مبتلا به دیابت علاوه بر پیری، به دلیل خود بیماری دیابت نیز دچار تغییراتی در بینایی می‌شود که نباید به آن‌ها بی‌توجه باشد. از جمله مشکلات شایع بینایی در افراد دیابتی، تاری دید است. از علل تاری دید در دیابتی‌ها بالا رفتن میزان قند خون، بیماری شبکیه چشم (رتینوپاتی)، اّب مروارید و آب سیاه (گلوکوم یا افزایش فشار چشم) هستند. درصورت بروز هرگونه تغییر در بینایی قبل از هر اقدام دیگری به چشم پزشک مراجعه نمایید.
مراقبت‌های ویژه از پاها
زخم پا یکی از دلایل شایع بستری شدن سالمندان دیابتی در بیمارستان است. توصیه‌های زیر برای پیش‌گیری و یا شناسایی زودرس زخم پا کمک‌کننده هستند:
- پاها باید هر روز وارسی شوند. جهت وارسی دقیق پاها خصوصاً کف پا می‌توان از آینه و چراغ رومیزی کمک گرفت. اگر فرد سالمند به دلیل مشکلاتی نظیر مشکلات بینایی نمی‌تواند پاهای خود را خوب وارسی کند، باید از فرد دیگری کمک بگیرد.
- پاها باید هر روز شسته و خشک شده و بعد از خشک کردن با وازلین یا کرم‌های مرطوب‌کننده چرب شوند. بین انگشتان پاها کاملاً خشک شوند و از چرب کردن آن‌ها پرهیز شود.
- در منزل دمپایی و جوراب پوشیده شود. قبل از پوشیدن دمپایی و جوراب از نبودن جسم خارجی در آن‌ها مطمئن شوید.
- دمپایی، کفش یا جوراب‌ها تنگ نباشند.
- از پوشیدن دمپایی‌های دارای نوار بین انگشتی اجتناب ورزید.
- جوراب‌ها همیشه تمیز و خشک باشند.
- هیچ‌گاه ناخن‌ها از ته کوتاه نشوند.
- برای گرم کردن پاها صرفاً از جوراب استفاده شود و از چسباندن پاها یا تماس آن‌ها با وسایل گرم‌کننده جداً پرهیز شود.
- جهت گرم شدن پاها در خارج از منزل می‌توان از کفش‌ها و پوتین‌هایی که آستر پشمی یا کرکی دارند استفاده کرد.
- در صورت مشاهده هر عارضه غیرعادی در پاها مانند سرخی، درد، تورم حتی موارد جزئی فوراً به پزشک مراجعه نماید
. سایر علائم خطر عبارتند از
سخت شدن پوست در قسمتی از کف پاها، وجود کرختی و بی‌حسی در قسمتی از پاها، چنگالی یا خمیده شدن انگشتان، گزگز و مورمور به خصوص هنگام شب در پاها.
